Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa có dự thảo nghị quyết về ban hành biểu mức thuế bảo vệ môi trường để đưa ra lấy ý kiến người dân trước khi đóng dấu ban hành.
Đây là một bước đi trước, chuẩn bị cho việc áp dụng Luật thuế bảo vệ môi trường bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-1-2012, được ban hành nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, khuyến khích phát triển kinh tế đi liền với giảm ô nhiễm môi trường, phù hợp với tình hình hiện nay và những năm tới.
Mức thuế dự kiến áp dụng đối với túi nilông là 45.000 đồng/kg, tương đương 130% giá bán hiện hành và cao hơn mức thuế áp dụng với nhiều mặt hàng xa xỉ khác. Ở đây chưa cần bàn chuyện mức thuế cho từng loại hàng hóa cụ thể trong tám nhóm đối tượng hàng hóa phải chịu thuế bảo vệ môi trường cao hay thấp, chỉ việc ban hành biểu mức thuế cũng đủ cho thấy môi trường sẽ được định giá hẳn hoi, bằng một văn bản quy phạm pháp luật.
Và cũng có nghĩa mọi người khi thực hiện một hành vi, tiêu thụ một thứ hàng hóa có thể gây hại cho môi trường đều phải trả một cái giá nhất định.
Cách đây hai tuần, tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường Phạm Khôi Nguyên đã nhận định: “Bên cạnh những thành tựu rất đáng khích lệ, chúng ta vẫn phải thừa nhận một thực tế là chất lượng môi trường đang tiếp tục xấu đi, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và đời sống của nhân dân”.
Đó là tình trạng ô nhiễm môi trường nước, không khí đang lan rộng, có nơi ở mức độ trầm trọng, không những tại các khu công nghiệp, khu đô thị dân cư đông đúc mà cả ở những vùng nông thôn.
Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác quá mức, thiếu sự kiểm soát... Chúng ta chưa bao giờ thấy hiện tượng lượng mưa trong 3-4 ngày đã gần bằng lượng mưa của cả một năm như ở miền Trung nước ta trong năm qua. Hằng năm, chúng ta phải hứng chịu hàng chục cơn bão, mưa lũ làm chết hàng trăm người, gây thiệt hại hàng chục ngàn tỉ đồng.
Và bộ trưởng tổng kết: “Nguyên nhân của tình trạng nêu trên có nhiều, nhưng nguyên nhân chủ quan vẫn là chính. Tư duy coi trọng tăng trưởng kinh tế, xem nhẹ bảo vệ môi trường vẫn còn phổ biến; phát triển kinh tế vẫn còn theo chiều rộng, chủ yếu dựa vào khai thác tài nguyên thiên nhiên; nhiều ngành, lĩnh vực sản xuất còn sử dụng công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; gia tăng dân số, đô thị hóa nhanh đang gây áp lực lớn lên môi trường”.
Qua rồi cái thời phát triển bằng mọi giá, đã đến lúc phải nghĩ đến chuyện bảo vệ môi trường bằng mọi giá. Việc luật hóa việc bảo vệ môi trường cùng với hàng loạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường vừa được ban hành phần nào cho thấy quyết tâm của toàn hệ thống chính trị trong nỗ lực cứu lấy môi trường, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững. Vấn đề chỉ còn là những quyết sách, những quy định pháp lý ấy sẽ được thực thi ra sao.
NGUYỄN TRIỀU
(TTO, 26/1/2011)