Đáp ứng yêu cầu
Thiết bị kiểm tra khí thải là loại thiết bị chuyên dụng được nhập khẩu do đến nay chưa có doanh nghiệp trong nước nào sản xuất được loại thiết bị này. Tại điểm kiểm định khí thải xe máy được lắp đặt thử tại trạm bảo dưỡng xe máy số 6 F2 Thái Hà (quận Ba Đình, Hà Nội), loại thiết bị đang được áp dụng thí điểm được nhập khẩu từ Thụy Sĩ với giá trên 10.000 USD/chiếc. Chị Tuyết Nhung, nhân viên kiểm định cho biết, sau 6 tháng thử nghiệm, thiết bị này đã cơ bản đáp ứng yêu cầu.
Kết cấu của thiết bị rất gọn nhẹ, có thể xách tay, chiếm diện tích chỉ từ 2-3 m². Diện tích để có thể kiểm tra được xe máy chỉ cần khoảng 10m². Thiết bị gồm một máy đo điện tử nối với máy vi tính cài đặt phần mềm xác định quy chuẩn khí thải do Cục Đăng kiểm cung cấp. Khí thải từ động cơ qua ống xả được đưa trực tiếp vào máy đo.
Với một cảm biến đo tốc độ vòng tua của máy, các thông số được máy đo ngay lập tức, sau đó chuyển vào máy tính để quản lý và đánh giá theo tiêu chuẩn đối với khí thải nên chỉ sau khoảng 10 phút đã cho ra kết quả. Các chỉ số về khí thải gồm khí oxidecarbon (CO) và hydrocarbon (HC) tính theo phần trăm thể tích. Theo đó, dự tính với xe động cơ 4 kỳ là 6% CO; 2.000 PPM (phần triệu) HC.
Trong lộ trình kiểm tra khí thải xe máy do Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng, sẽ có ít nhất 250 cơ sở kiểm tra khí thải xe máy đi vào hoạt động, đáp ứng việc kiểm soát khí thải của gần 8 triệu xe máy đang lưu hành tại 2 TP đầu tiên thực hiện việc kiểm tra khí thải xe gắn máy là Hà Nội và TPHCM. Dự kiến, các cơ sở kiểm định khí thải sẽ được bố trí ngay tại các đại lý, cơ sở dịch vụ sửa chữa được ủy quyền của các công ty sản xuất mô tô, xe gắn máy và tại các trung tâm đăng kiểm của nhà nước.
Lợi ích về môi trường
Theo các chuyên gia đăng kiểm, nếu người sử dụng xe máy thực hiện việc bảo dưỡng định kỳ theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất (thường là 6 tháng/lần, tương đương 4.000km) thì có thể kiểm soát tốt khí thải. Các loại xe từ 5-7 năm tuổi, khi được bảo dưỡng, sửa chữa tốt, có tới 60%-70% số lượng xe đạt tiêu chuẩn.
Với những xe không đạt chuẩn, người sử dụng được tư vấn cách khắc phục thông qua việc bảo dưỡng, sửa chữa thông thường. Với những xe quá cũ, cần có giải pháp thay thế một số phụ tùng như bộ chế hòa khí, phun xăng; lắp thêm bộ chuyển đổi xúc tác, phun không khí thứ cấp và cải tiến động cơ...
Tuy nhiên, xe sau khi được bảo dưỡng, sửa chữa tốt có thể tiết kiệm tiêu hao xăng từ 10%-30%, bù đắp chi phí bỏ ra. Rõ ràng, việc bị bắt buộc kiểm soát khí thải không chỉ có lợi ích về mặt môi trường mà còn có tác dụng giữ bền cho xe máy và an toàn hơn cho người sử dụng.
Phương tiện sau khi kiểm định đạt tiêu chuẩn sẽ được cấp giấy chứng nhận đồng thời trên xe được dán tem có màu sắc ở vị trí dễ nhận biết để phục vụ cho việc kiểm tra, kiểm soát trên đường. Cụ thể, xe mới xuất xưởng sẽ được dán tem xanh (đạt tiêu chuẩn khí thải ở mức cao). Xe đang lưu hành khi kiểm tra đạt tiêu chuẩn sẽ được dán tem vàng (đạt tiêu chuẩn ở mức độ thấp hơn nhưng trong giới hạn cho phép).
Thời hạn kiểm tra khí thải lần đầu đối với xe mua mới là 3 năm. Sau đó mỗi năm phải kiểm tra một lần. Việc kiểm tra, xử lý vi phạm được kết hợp khi xử lý các hành vi vi phạm khác trong giao thông đường bộ. Trong đề án, mức phạt dự kiến đưa ra là 300.000 đồng với mỗi trường hợp…
Theo ông Trịnh Ngọc Giao, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, mục tiêu của đề án là đến năm 2015 sẽ thực hiện kiểm định đạt tiêu chuẩn khí thải từ 80%-90% lượng mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại Hà Nội, TPHCM và 60% số lượng môtô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các TP loại 1 và loại 2
Tại Hà Nội và TPHCM, mô tô, xe gắn máy mới xuất xưởng sẽ phải dán tem khí thải theo tiêu chuẩn mới trước khi đưa vào sử dụng từ 1-1-2011. Đối với xe đã lưu hành trên 10 năm phải thực hiện kiểm tra khí thải để được dán tem từ 1-7-2011; loại xe máy đã sử dụng trên 7 năm phải thực hiện kiểm tra khí thải từ 1-7-2012 và loại xe máy trên 3 năm sử dụng sẽ phải kiểm tra khí thải từ 1-7-2013. Tiếp theo đó, từ 1-7-2014, tại các TP loại 1 (Cần Thơ, Hải Phòng, Đà Nẵng, Huế...), tất cả xe máy sẽ phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới đủ điều kiện lưu hành. Thời điểm áp dụng tiêu chuẩn ở các TP loại 2 như Nam Định, Thái Nguyên, Thanh Hóa, Mỹ Tho, Pleiku... là 1-1-2015.