Cụm lim Đền Cao, Chí Linh, Hải Dương
Vào dịp đầu xuân năm nay, nhiều khách hành hương đến Đền Cao Hải Dương trong đó có không ít du khách và sinh viên, học sinh đã đến thắp hương và biện lễ (hoa quả) hành lễ cúng “cụ” cây lim di sản ở Đền Cao như hành lễ trước một vị Phật sống.
Một cụ già địa phương cho biết vì là “cụ” cây nên Đền không đặt bát hương. Hương được cắm thẳng xuống đất cạnh tấm bia vinh danh cây di sản Việt Nam do Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam cung tặng “để rễ của cụ cây có thể trực tiếp với lòng thành của người cúng” theo cách giải thích của một cụ bà người địa phương. Hai cụm chân hương dễ đến cả trăm nén cho thấy đã có rất đông người đến hành lễ nhiều ngày qua.
Khi khách đến chiêm bái “cụ” cây này, các cụ già địa phương bán giải khát và quà lưu niệm dưới tán cây luôn thuyết minh cho du khách một cách rất tự hào “Cây Di sản Việt Nam đấy!”.
Cụ còn nói rất hay về lịch sử cụm 54 cây lim Đền Cao, về việc người dân địa phương đã bảo vệ cây như thế nào (cứ 2 cụ ôm một gốc cây để không cho dân quân chặt hạ vào thời Hợp tác xã), về những giá trị văn hóa lịch sử của cụm cây.
Cụ nói cứ như một hướng dẫn viên du lịch thực thụ. Và còn hơn cả hướng dẫn viên du lịch, khi nói, du khách còn thấy hiện rõ niềm hào và thành kính trong đôi mắt cụ.
Cây thị ngàn tuổi và miếu thờ ở làng cổ ở TT Huế
Vào thế kỷ 15 cư dân Việt vào vùng Hương Điền khai hoang lập làng đã bắt gặp cây thị khổng lồ, cành nhánh sum suê tỏa bóng, bên cạnh là miếu thờ của người bản địa.
Dựa vào đặc trưng của miếu gắn liền với cây thị nên người Việt gọi là miếu Cây Thị để tỏ lòng thành kính. Dù đã nghìn năm tuổi nhưng cây thị bên miếu cành lá vẫn xanh tốt, sum suê, bộ rễ xù xì nổi lên mặt đất với những hình thù kỳ dị, thân cây to đến bảy tám người ôm không xuể. Tán lá đồ sộ che mát một khuôn viên rộng đến hàng chục mét vuông, dù trưa hè chói chang xung quanh miếu vẫn râm mát lạ thường.
Mang trong mình nhiều giai thoại và những câu chuyện kể ly kỳ, cây thị đã trở thành một phần văn hóa gắn với người dân Phước Tích suốt bao đời nay. Tuy sống trên đất Cồn Dương suốt mấy trăm năm nay, nhưng cư dân Việt vẫn rất sợ miếu Cây Thị, một cành cây ngọn cỏ xung quanh khu vực đất miếu người dân cũng không dám giẫm đạp.
Tuy cây và miếu là của người Chăm, nhưng khi người Việt gặp nguy cấp, với lòng thành kính bao lâu nay, người Việt đã được thần cây, thần miếu bao bọc. Đặc biệt cây thị nghìn năm tuổi và bị rỗng ruột nhưng cành lá vẫn sum suê và sống khỏe, vẫn um tùm che bóng mát, và ra hoa keets trái tỏa hương ngào ngạt.
Người dân Phước Tích truyền tai nhau rằng, vào mùa gió Nam (gió phơn mùa hạ), trái thị chín vàng sẽ theo gió rơi xuống sân miếu, ai muốn nhặt đem về nhà thì phải vào miếu xin. Mỗi mùa như vậy trên cây rơi xuống chưa đầy chục trái, vì vậy dân làng rất quý, khi đem thị về nhà thì người dân cung kính bỏ lên bàn thờ chứ không ăn. Người già, trẻ nhỏ trong làng đi ra đi vào hít hà hương quả thị để cầu mong sự chở che, bao bọc của thần miếu, thần cây .
Còn nữa