Xuất bản tài liệu Nghiên cứu, tổng kết một số mô hình phát triển bền vững ở Việt Nam
Năm 1991, Việt Nam đã thông qua “Kế hoạch quốc gia về môi trường và phát triển bền vững 1991-2000”.
Đây là một trong những hoạt động đầu tiên ở tầm quốc gia về phát triển bền vững. Ngày 17/8/2004, Thủ tướng Chính phủ ban hành “Định hướng chiến lược và phát triển bền vững ở Việt Nam”, đánh dấu một thời kỳ mới thực hiện quan điểm phát triển đã được Đại hội IX của Đảng thông qua: “Phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường”. Nhằm thực hiện thắng lợi Định hướng nói trên, văn bản quan trọng này nêu lên 3 giải pháp chính là tăng cường vai trò Nhà nước, huy động toàn dân và mở rộng hợp tác quốc tế. Một trong các biện pháp quan trọng huy động cộng đồng thực hiện phát triển bền vững là “Xây dựng các điển hình về cộng đồng PTBV, về hệ thống tự quản tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và nhân rộng các điển hình đó”.
Nhằm nhanh chóng phát huy được sức mạnh cộng đồng chính là sức mạnh làm nên sự nghiệp phát triển bền vững, nhiều nghiên cứu về vấn đề này đã được thực hiện và cũng đã đạt được nhiều thành công đáng khích lệ. Các đối tượng được nghiên cứu tuy chưa hoàn chỉnh, nhưng nếu áp dụng những tiêu chí không quá khắt khe, có thể coi đó là những mô hình phát triển bền vững để từ đó vừa tiếp tục hoàn chỉnh, vừa thử nghiệm phổ biến trên thực tế, đồng thời đúc rút kinh nghiệm để bổ sung cho các nghiên cứu lý thuyết. Với mong muốn được đóng góp cho vấn đề quan trọng này, dựa trên tư liệu hiện có và những đánh giá sơ bộ ban đầu, tập thể tác giả thuộc Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, và một số tổ chức quan tâm khác, với sự hỗ trợ của Dự án Agenda 21, đã thử tìm hiểu, phân tích, tổng hợp và biên soạn tài liệu Nghiên cứu, tổng kết một số mô hình phát triển bền vững ở Việt Nam vào năm 2005. Tài liệu được Bộ Kế hoạch và đầu từ cùng với Nhà xuất bản Lao động – Xã hội ấn hành vào đầu năm 2006.
Tài liệu Nghiên cứu, tổng kết một số mô hình phát triển bền vững ở Việt Nam dài 280 trang khổ A4 được chia thành 3 phần chính. Phần 1 nêu nên những vẫn đề lý luận chung về phát triển bền vững như tổng quan về phát triển bền vững; phát triển bền vững nhìn từ góc độ kinh tế, xã hội, môi trường; thể chế phát triển bền vững ở Việt Nam, … Phần 2 của tài liệu nêu nêu lên hàng chục mô hình PTBV trong một số lĩnh vực hoạt động sản xuất của xã hội và địa bàn sinh sống của cộng đồng và được phân theo ngành: công nghiệp, nông nghiệp; theo cộng đồng: miền núi, đồng bằng, đô thị, duyên hải; theo lãnh thổ: thành phố, lưu vực sông, vùng ven biển; các mô hình không bền vững. Đối với mỗi mô hình, các tác giả đã mô tả khái quát về tình hình kinh tế, xã hội và môi trường trước khi có mô hình, những hoạt động chính của mô hình, những kết quả đạt được sau khi thực hiện các hoạt động đã nêu và phương hướng tiếp tục hoàn thiện mô hình. Phần 3 nêu nên các vần đề hoàn thiện và quảng bá các mô hình phát triển bền vững ở Việt Nam.
Tài liệu đã được các nhà khoa học, các nhà quản lý, cộng đồng trân trọng đón nhận, đáp ứng được mong mỏi của cộng đồng về một tài liệu tổng quan các mô hình phát triển bền vững của Việt Nam trong thời gian này.
Danh Trường