quản lý tòa nhà

logo Tri ân Tiền bối VACNE Thi đua Chào mừng Đại hội VIII
MÔI TRƯỜNG VÀ DU LỊCH

Vũ điệu lân tinh

Thứ Năm, 25/02/2010 | 10:11:00 AM

TTXuân - “Ai nước hôn..!”, tiếng rao đổi nước lan theo biền lá vọng lên từ mặt sông. Lục bình cháy sém như bị thuốc diệt cỏ, thủy triều đưa chúng lên xuống mỗi ngày, bộ mặt làng quê úa vàng thê thảm. Nhà nhà đưa ghe qua vàm Xà No hay đi lên kênh xáng Nàng Mau chở nước ngọt về dùng, nếu không phải mua nước từ những chiếc ghe chuyên nghề đổi nước.

 

Ảnh: Minh Đức

Đổi, thật ra là mua và bán hẳn hoi nhưng không ai dám rao: “Ai mua nước hôn, tôi bán nước đây!”. Người ta chưa biết khơi giếng, dân đi mở đất mang theo văn hóa cúng giỗ và mái đình bến nước nhưng người thưa đất rộng, đành cầu trời cho năm sau mùa khô sẽ đỡ khắc nghiệt hơn năm trước.

Chiếc ghe chuyên đổi nước đã được lấp vò bằng dầu trong sạch sẽ. Lòng ghe không sạp ván cũng không cả mui ghe. Cha con người chủ ghe đi bằng bốn chèo, quần cụt lửng gối, hai chiếc áo thâm kim mồ hôi và hai đôi thùng đặt trên tấm ván kê dài theo lòng ghe. Nước không cần vốn, nước múc ở kênh xáng từ sông Hậu đổ xuống nhưng phải chèo đi lấy rồi chèo đi rao bán cả một ngày dài. Cái nghề kỳ quặc nhưng không có họ thì chúng tôi chết khô và đó cũng là mùa kiếm sống của những gia đình lênh đênh, túng quẫn.

Tôi dành nhiều tò mò cho việc đổi nước này. Đầu tiên bà tôi hay cô tôi hay chị tôi cầm gáo xuống nếm thử xem nước ngọt hay lờ lợ. Lại đưa lên mũi lần nữa ngửi xem nước có mùi dầu trong hay không. Có khi ghe đó bị chê để chờ ghe khác tới. Lặp lại động tác nếm và ngửi nước rồi mới trả giá theo từng đôi thùng. Khi đã thuận mua vừa bán, chủ ghe gánh nước lên cho bên mua, không tính tiền công. Tôi nhìn dán vào ống chân của hai cha con người đổi nước, họ đi lại trên tấm ván dài, bước lên bờ bằng chân trần và trước khi bước trở lại ghe bao giờ cũng múc nước sông giội qua cho sạch rồi mới gánh tiếp. Nước đổi sẽ được chứa trong một hàng lu, được đánh phèn, nước uống thì nấu lên.

Tôi thích những đêm trăng nhưng cũng không ghét những đêm tối mịt của mùa khô. Chỉ để đứng trên bờ bến lấy sào chọc xuống nước chơi. Nếu có chiếc tam bản nào lướt qua, trong không gian trừ tịch, nước từ mặt sông sẽ tưng lên rồi chảy xuống theo mái chèo, cứ thế lân tinh nhấp nhánh cho tới khi chiếc ghe xa hẳn. Một vũ điệu buồn, xóm vắng nhà thưa, nước nôi khó nhọc. Nhưng đó là một góc thiên đường của tuổi thơ tôi.

Hồi tôi còn chưa ra đời, miền Hậu Giang gồm 1 triệu mẫu tây đồng bằng và bưng trấp. Người Pháp đưa xáng vào mạn Cái Răng - Phong Điền, Xà No, Nàng Mau, Ngã Bảy hình thành, nước ngọt Mekong tràn xuống làm nên vựa lúa quốc gia. Những dòng kênh sườn đào bằng cơ giới nhỏ và cả đào thủ công sau đó đã tăng thêm sức cho công cuộc ngọt hóa Vị Thanh - Long Mỹ - Giồng Riềng và một phần của U Minh Thượng. Hàng vạn người vượt sông Tiền - trong đó có ông nội tôi - nương theo Xà No đi dài xuống. Khi tôi có mặt trên đời thì nghề vườn đã bắt đầu bên dòng Nước Đục này, những năm tháng trầy trật, chúng tôi đã phải sống dè chừng bằng thứ nước trong những con mương vườn be kỹ suốt sáu tháng mùa khô, đến con cá cũng lờ đờ vì nước ứ.

Chị tôi đang kế nghiệp ông nội trên mảnh đất hương hỏa đã có gần trăm năm tuổi. Chị không hay biết gì về biến đổi khí hậu. Đom đóm đã tuyệt chủng, những đứa trẻ chơi game chứ không chơi trò khuấy nước ngắm lân tinh. Nhưng nước mặn đã lại có mặt ở Xà No - Vị Thanh rồi. Nhất định nó sẽ trở lại vào năm sau, hùng mạnh hơn, thứ khách không mời cũng sán đến. Tôi nói với chị rằng nước biển dâng chứ không phải vì kênh rạch mạn trên yếu. Tôi khuyên chị tôn liếp khơi mương và hãy trở lại với cây dừa cây tràm ngày trước. Chị tôi có vẻ hiểu ra rồi bắt đầu sụt sịt, nói mình rồi sẽ theo ông theo bà, cháu chắt sống làm sao đây trời?

Trời đã khác, trời không còn kiên nhẫn với loài người, sẽ lại là bưng trấp trầm thủy, sẽ không còn vựa lúa quốc gia, nhân loại sẽ phải trả giá mà nước nhỏ như nước mình thì phải chịu hẩm hiu. Lần này lân tinh là nỗi ám ảnh, là kẻ thù chứ không là vũ điệu lãng mạn nữa đâu. Vì Mekong cũng kiệt rồi liệu có cứu vãn được không, có còn kịp để chung tay và sám hối nữa không? Xin hãy thương lấy chúng con, những con dân nước nghèo vô can ăn còn chưa đủ, xin trời!

DẠ NGÂN

(Tuổi Trẻ, 17/2/2010)

Lượt xem: 2373

Các tin khác

Trao "hộ chiếu xanh" khi du lịch xứ dừa

(29/03/2024 07:37:AM)

Đắk Lắk: Du lịch thân thiện với voi

(18/03/2024 06:47:AM)

Côn Đảo sẽ kiên quyết: Nói không với đốt hàng mã tại các di tích

(08/03/2024 05:56:AM)

Lâm Đồng: xây dựng một môi trường du lịch xanh và bền vững

(26/02/2024 04:52:AM)

Bình Thuận: “Lá phổi xanh” trong lòng thị trấn

(23/02/2024 07:14:AM)

Về Đồng Tháp ngắm “Bình minh Tràm Chim”

(19/02/2024 05:49:AM)

Bình Phước: Vườn quốc gia Bù Gia Mập và ước mơ… xanh!

(19/02/2024 05:46:AM)

Thừa Thiên Huế đẩy mạnh phát triển du lịch xanh, bền vững

(19/02/2024 05:44:AM)

Quảng Ngãi: Du Xuân khám phá rừng dừa nước Tịnh Khê

(16/02/2024 06:58:AM)

VIDEO

Truyền hình TN-MT Số 03: Bảo tồn Cây Di sản, Anh hùng ĐDSH, ...

Xem thêm

TRANG VÀNG MÔI TRƯỜNG VACNE