Trong một không gian mở ở cả 2 thành phố: Hà Nội và Ninh Bình, từ tháng 8 đến giữa tháng 9/2010, VACNE phối hợp với Liên hiệp các Hội KHKT địa phương, liên tiếp tổ chức
” thu hút rất nhiều học giả trong cả nước. Ngoài các nhà khoa học của Trung ương, Hà Nội, Ninh Bình, còn có rất nhiều ý kiến đóng góp của các nhà nghiên cứu và cán bộ quản lý địa phương như: tp. Hồ Chí Minh,
, Đà Nẵng …và Cao Bằng.
Hội thảo "Nghìn năm Môi trường Hoa Lư-Thăng Long-Hà Nội", Ninh Bình, 8/2010
Tại các cuộc Hội thảo này, các học giả đều khẳng định: sự kiện dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long (Hà Nội ngày nay) của Lý Công Uẩn cách đây 1000 năm là một quyết định sáng suốt không chỉ về mặt lịch sử, chính trị, mà còn cả trong lĩnh vực môi trường. Ông đã nhận rõ giá trị bảo vệ kinh đô Đại Việt, phát triển đất nước gắn liền với các yếu tố: địa hình địa vật, giao thông đô thị và đặc biệt là lòng dân. Trải qua những biến cố, thăng trầm của lịch sử, cảnh quan môi trường vùng đất cố đô Hoa Lư và kinh đô Thăng Long – Hà Nội ngày nay, đã có nhiều biến đổi sâu sắc. Cần phải có tầm nhìn sâu rộng, nhất là việc xây dựng những chính sách, xây dựng quy hoạch tổng thể, để ngăn chặn sự suy thoái về tài nguyên, môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học mà vẫn phát triển kinh tế-xã hội. Tất cả các đại biểu tham dự các cuộc Hội thảo này đều bày tỏ quyết tâm: huy động sức mạnh cộng đồng làm cho môi trường vùng “địa linh nhân kiệt ” Hoa Lư - Thăng Long - Hà Nội mãi mãi tươi đẹp.
Đáng chú ý là: những hoạt động này đã thu hút sự quan tâm của các vị lãnh đạo, nhà khoa học lớn, điển hình là GS Viện sĩ Đăng Hữu, GS TS Chu Tuấn Nhạ, nguyên là lãnh đạo ngành Môi trường.
2. Hướng về đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội và năm Quốc tế về Đa dạng sinh học, ngày 18 tháng 3 năm 2010, VACNE đã chính thức phát động sự kiện "Bảo tồn cây Di sản Việt Nam".
 |
| Hàng Duối cổ thụ Đường Lâm |
Sáng kiến này sớm đi vào thực tiễn và trở thanh phong trào thực sự của quần chúng, nhờ lãnh đạo Hội xây dựng nhanh các tiêu chí rất cụ thể về Cây Di sản; đồng thời thành lập Hội đồng tuyển chọn, mở chuyên mục “Cây Di sản Việt Nam” trên trang Website của Hội. Cùng với việc truyền tải các thông tin cần thiết, các hoạt động liên quan đến sự kiện này, trên trang Website, VACNE còn vận động các địa phương đề cử các Cây Di sản, hướng dẫn cộng đồng cùng chung sức bảo vệ và chăm sóc cây Di sản.
Sáng kiến "Bảo tồn cây Di sản Việt Nam" của Hội BVTN&MT Việt Nam đã nhanh chóng nhận được sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng. Ngay lập tức trên các phương tiện thông tin đại chúng đồng loạt đăng tải nhiều bài viết và hình ảnh về chủ đề này. Những bài và hình ảnh về: “ 10 cây cổ thụ độc đáo ” ; “ Linh thiêng cổ thụ chốn thiền môn ”, “ Hãy cứu cây cổ thụ ở Hà Nội ”, “ Cây đa Đền Bà, làng Ỷ La (Tuyên Quang) ”, “Cây Dã Hương Bắc Giang ”, “ Hàng Duối cổ thụ Đường Lâm”… đã liên tiếp xuất hiện trên các mặt báo. Chỉ hơn nửa tháng phát động, văn phòng VACNE đã nhận được hồ sơ về một số cây cổ thụ. Điển hình như: cây đa Thần Rùa (Ba Vì – Hà Nội), cây Sa mu hùng vĩ nhất Việt Nam ở Vừon Quốc gia Pù Mát (Nghệ An)… đăng ký đề nghị Hội BVTN&MTVN công nhận là cây Di sản Việt Nam.
3. Tổ chức Lẽ công nhận Cây Di sản Việt Nam lần đầu tiên tại Hà Nội.
 |
Các vị lãnh đạo cắt băng khánh thành
Bia công nhận cây Di sản Việt Nam 9 cây muỗm
đền Voi Phục Thụy Khuê - Hà Nội |
Lễ vinh danh Cây Di sản Việt Nam đầu tiên được tổ chức ngay sau đó, vào đúng dịp Đại lễ 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội. Vinh danh 9 cây muỗm đền Voi Phục (261 đường Thụy Khuê - Hà Nội), được sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng, có sự tham gia của hầu hết các vị lãnh đạo Hội BVTN&MT Việt Nam, Liên hiệp các Hội KHKT và Hội Di sản thành phố Hà Nội, Đảng ủy và UBND quận Tây Hồ, phường Thụy Khuê, các nhà khoa học, các nhà hoạt động xã hội, nhà báo và cộng đồng dân cư trên địa bàn. Sự kiện này càng có ý nghĩa hơn, khi có sự hưởng ứng nhiệt tình của Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Phó Chủ tịch Quốc Hội nước CHXHCN Việt Nam Tòng Thị Phóng. Bà đã đến thắp hương, bày tỏ sự biết ơn đối với các bậc tiền nhân đã để
lại cho hậu thế những cây di sản vô giá này; đồng thời đánh giá cao sự tận tâm của các cụ trong Ban Di tích đền Voi Phục và những cố gắng của Hội BVTN&MT Việt Nam, trong việc huy động cộng đồng cùng chăm sóc và bảo vệ các Cây di sản cho đất nước. Ông Chủ tịch Hội BVTN&MT Việt Nam cũng khẳng định: ngoài ý nghĩa chào mừng Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, hưởng ứng Năm Quốc tế về Đa dạng sinh học, tại thời khắc lịch sử thiêng liêng này, mọi người còn tận mắt được chứng kiến sự kỳ vĩ và sự trường tồn của các Cây Di sản - những kỳ tích của tạo hóa; đồng thời cảm nhận được sự linh liêng của trời đất và những ân huệ mà các bậc tiền nhân đã ban tặng lại cho các thế hệ con cháu. Vì thế, tất cả chúng ta đều phải
biết ơn, biết trân trọng và bảo vệ lâu dài cho các thế hệ mai sau.
4. Cuộc thi ảnh và sưu tầm ảnh về chủ đề bảo vệ môi trường sông Tô Lịch do VACNE và HUSTA phối hợp phát động đầu tháng 4/2010 cũng tạo được ấn tượng tốt trong cộng đồng vào những ngày cả nước đang hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.
|
|
Các nghệ sỹ nhiếp ảnh tham gia
chuyến khảo sát thực địa sông Tô Lịch
do Hội Bảo vệ TN&MT VN tổ chức |
Đây là một trong những thỏa thuận của hai ông Chủ tịch Hội trước đó, với sự hỗ trợ kịp thời của Quỹ Châu Á và đóng góp tích cực của Trung tâm Môi trường và Phát triển Cộng đồng của VACNE, Hội nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội. Sau 4 tháng phát động, Ban tổ chức đã nhận được gần 200 tác phẩm tham gia và cuộc thi này không dừng lại sau lễ trao giải. Các tác phẩm đoạt giải và các bức ảnh có chất lượng cao, tiếp tục được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng; được chon treo và trưng bày nhiều nơi trong thành phố. Nó đã gửi tới cộng đồng những thông điệp rất sâu sắc về nhận thức bảo vệ môi trường. Tiến sĩ Nguyễn Văn Lạng, Thứ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ đã trực tiếp trao giải và phát biểu đánh giá rất cao cuộc thi này. Thứ trưởng cho rằng: cuộc thi này không chỉ có ý nghĩa trong dịp Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, mà nó rất thiết thực, góp phần tích cực cải thiện môi trường cho cộng đồng.
5. Tìm Giải pháp bảo vệ môi trường sông Tô Lịch.
 |
|
Cán bộ, nhân dân phường Kim Giang ( Hà Nội) tích cực tham gia bảo vệ môi trường sông Tô Lịch
|
Đây là 1 trong hai cuộc thi cùng chủ đề "Cộng đồng liên kết bảo vệ môi trường sông Tô Lịch ” do Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (VACNE) và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội (HUSTA) khởi xướng và tổ chức, nhằm hướng tới Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.
Mặc dù có nhiều khó khăn về trình độ và thời gian, nhưng cuộc thi này vẫn thu hút được nhiều đối tượng tham gia. Chỉ sau 4 tháng phát động, đã có hàng chục tác giả và nhóm tác giả gửi bài tới Ban tổ chức, trong đó có khá nhiều Đề án hay. Cụ thể là: cả 5 đề án sau khi được Ban tổ chức chọn trao giải, đều được Quỹ Châu Á hỗ trợ kinh phí để triển khai vào thực tiễn.
6. Triển lãm Tranh ảnh, bài viết và đề án về môi trường Hà Nội
 |
TS. Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch
Hội Bảo vệ TN&MT VN khai mạc Triển Lãm |
Ngay sau khi cuộc thi "Cộng đồng liên kết bảo vệ môi trường sông Tô Lịch ” kết thúc, sáng 15/8/2010, tại 43 Tràng Tiền Hà Nội, một cuộc “ Triển lãm Tranh ảnh, bài viết và đề án về môi trường Hà Nội ” lại tiếp tục được mở ra, thu hút đông đảo công chúng, học sinh sinh viên, các văn nghệ sỹ, phóng viên báo chí và các nhà khoa học; cùng các vị lãnh đạo các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội của thành phố Hà Nội.
Triển lãm trưng bày 50 bức ảnh được lựa chọn từ hơn 200 tác phẩm dự thi và 5 Đề àn vừa đoạt giải; đồng thời giới thiệu 12 bức tranh và bài viết xuất sắc của các em học sinh vừa đoạt giải cuộc thi viết, vẽ về Môi trường Hà Nội. Đây cũng là hoạt động hướng tới Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội do VACNE khởi xướng, với sự cộng tác tích cực của HUSTA, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam và sự hỗ trợ tích cực của Quỹ Châu Á. Hoạt động này được sự hưởng ứng rất nồng nhiệt của cộng đồng, các tổ chức quốc tế và sự cổ vũ kịp thời của các cơ quan Thông tấn báo chí, các tổ chức xã hội Một trong những biểu hiện rõ nét là: hầu hết các tầng lớp xã hội, các lứa tuổi khác nhau (từ trẻ em đến các cụ cao tuổi; các em học sinh Tiểu học, thanh niên, sinh viên, đến các nghệ sĩ, nhà khoa học) đều tham gia.
7. Triển khai các đề án làm sạch môi trường sông Tô Lịch.
 |
| Triển khai Đề án cộng đồng bảo vệ môi trường sông Tô Lịch tại khu vực Khương Đình và Hạ Đình (Hà Nội) |
Dù cuộc thi "Cộng đồng liên kết bảo vệ môi trường sông Tô Lịch” đã kết thúc từ tháng 8/2010, nhưng tất cả 5 đề án đoạt giải của cuộc thi này vẫn tiếp tục triển khai. Do mang màu sắc cộng đồng, vừa thiết thực, vừa dễ triển khai, nên các đề án này đã được Quỹ Châu Á tiếp tục hỗ trợ ứng dụng vào thực tiễn. Giải nhất được hỗ trợ thêm 50 triệu đồng, các Đề án đoạt giải 2 và giải 3 đều được hỗ trợ thêm 45 triệu động. Hai nhóm tác giả đoạt giải khuyến khích cũng được hỗ trợ 25 triệu đồng/ đề án. Đại diện Quỹ Châu Á còn cho biết thêm: nếu các Đề án được triển khai có kế quả trong năm nay, thì Quỹ sẽ nghiên cứu tiếp tục hỗ trợ trong các năm sau.
Ông Nguyễn Đức Độ, Chủ tịch HĐND phường Thượng Đình (Thanh Xuân- Hà Nội) – một trong những nơi đang triển khai các Đề án trên cho biết: Do thiết thực với cộng đồng, nên tất cả các hộ gia đình ở đây đều đồng tình làm đường thoát nước thải riêng (không thải trực tiếp vào sông Tô Lịch); đồng thời yêu cầu chính quyền có chế tài mạnh đối với các đối tượng vi phạm quy định về bảo vệ môi trường, nhất là các hộ gia đình xây nhà vệ sinh không đủ tiêu chuẩn. Gần đây, cán bộ các cấp chính quyền địa phương đã vào cuộc,phân công nhau luân phiên chỉ đạo các hoạt động bảo vệ môi trường. Những điển hình tốt, cũng như các hoạt động gây tổn hại đến môi trường đều được thông tin kịp thời trên hệ thống loa truyền thanh của phường. Bước đầu Đề án đã góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi giữ gìn vệ sinh môi trường cho cộng đồng trên địa bần.
8. Hành trình Đạp xe Quốc tế vì sự nghiệp bảo vệ môi trường từ Hà Nội (Việt Nam) đi Nam Ninh (Trung quốc).
.jpg)
|
| Lễ tổng kết Hành trình Đạp xe Hữu nghị Việt-Trung vì Môi trường 2010 tại TP. Nam Ninh, Trung Quốc |
Đây là hoạt động ngoại giao nhân dân đầu tiên do Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam và Đài phát thanh quốc tế Trung quốc (CRI) phối hợp tổ chức, nhân sự kiện 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước và Năm hữu nghị Việt – Trung và hướng tới Đại lễ 1000 năm Thăng Long- Hà Nội.
Vì thế, sự kiện này được các cơ quan chức năng, nhiều đoàn thể và các địa phương ủng hộ, thu hút đông đảo thanh niên, sinh viên 2 nước cùng tham gia. Trong nhiều ngày và đạp xe trên suốt quãng đường dài hơn 700 Km (kể cả quãng đường đạp xe truyền thông tại các điểm dừng chân) các thành viên trong Đoàn đã tham gia nhiều hoạt động phong phú, với các chủ đề “ Láng giềng hữu nghị, hợp tác lâu dài, hướng tới tương lai “Thanh niên hành động vì môi trường ” , “ Hãy bảo vệ di sản văn hóa ” , “ Hãy bảo vệ bầu không khí trong lành ” . Tại các điểm dừng chân: Hà Nội, Bắc Ninh, Lạng Sơn (Việt Nam) và Bằng Tường, Nam Ninh (Trung Quốc) Đoàn đã mở các cuộc triển lãm tranh ảnh về di sản văn hóa của 2 nước; tổ chức giao lưu với thanh niên địa phương… nhằm tăng cường sự gắn bó và hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước. Đặc biệt, thanh niên sinh viên 2 nước đã tới viếng Đền Đô (Bắc Ninh) - nơi thờ các vị vua nhà Lý đã có công định đô ở Thăng Long; đồng thời lấy nước sông tại 8 địa phương của hai quốc gia, đổ vào bình “Núi liền núi, Sông liền sông”khẳng định sự gắn kết không thể tách rời giữa các dân tộc và nhân dân hai nước Việt - Trung.
9. Hành trình đạp xe xuyên Việt hướng về Hoa Lư - Thăng Long - Hà Nội.
 |
| Đạp xe xuyên Việt hướng về Hoa Lư - Thăng Long - Hà Nội. |
Mặc dù chỉ là cuộc hành trình Xuyên Việt do Câu lạc bộ Đạp xe vì Môi trường (C4E) của VACNE tổ chức hàng năm, nhưng Chương trình Đạp xe xuyên Việt vì môi trường năm nay lại có một ý nghĩa đặc biệt.
Sự khác biệt không chỉ ở chủ đề của cuộc hành trình năm 2010 là: "Bảo tồn di sản trong thời kỳ biến đổi khí hậu", mà cuộc Hành trình xuyên Việt lần này với sự đồng tổ chức của Hội Bảo vệ TN&MT TP. HCM, lại theo chiều ngược lại với điểm xuất phát từ TP Hồ Chí Minh, hướng ra Hoa Lư - Thăng Long – Hà Nội. Hơn 30 tình nguyện viên của Đoàn đều hiểu: đây là hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của các tình nguyện viên và cộng đồng về giá trị của các di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, đặc biệt nâng cao nhận thức về cội nguồn, về tầm quan trọng bảo vệ nguồn gen quý giá, đa dạng sinh học quốc gia, góp phần thực hiện nếp sống xanh. Khởi hành từ quảng trường, dưới tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, 30 tình nguyện viên lần lượt đi qua 15 tỉnh, thành phố với tổng chiều dài gần 2.000km và kết thúc tại Hà Nội vào ngày 10-9-2010. Trong chuyến hành trình này, các tình nguyện viên đã tham gia khảo sát, tìm hiểu đa dạng sinh học tại Vườn quốc gia Núi Chúa (Ninh Thuận), Rừng quốc gia Bạch Mã (Thừa Thiên Huế) và Rừng quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình); khảo sát về bảo tồn di sản phố cổ Hội An (Quảng Nam) và Cố đô Huế; phát động đạp xe đạp vì môi trường tại Nha Trang (Khánh Hòa), Quy Nhơn (Bình Định), Đồng Hới (Quảng Bình); giao lưu với thanh niên yêu môi trường Thủ đô Hà Nội.
10. VACNE huy động các nhà khoa học và các hội thành viên tham gia các hoạt động hướng tới 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.
Không chỉ tập trung vào các sự kiện do Hội BVTN&MT Việt Nam khởi xướng vào tổ chức, trong thời gian vừa qua, lãnh đạo VACNE còn huy động các nhà khoa học và các hội thành viên của mình tham gia các hoạt động của các đơn vị khác và của thành phố, cùng hướng tới sự kiện này.
GS. Viện sĩ Đăng Hữu, GS TS Chu Tuấn Nhạ, nguyên là lãnh đạo ngành Môi trường.
tham dự Hội thảo nghìn năm Môi trường Hoa Lư - Thăng Long - Hà Nội",
Bảo tàng HCM, 9/9/2010
Hàng loạt báo cáo và tham luận của các nhà khoa học của VACNE như các GS.TSKH Phạm Ngọc Đăng, Đặng Huy Huỳnh, Trần Hiếu Nhuệ, PGS.TS Nguyễn Đình Hòe …tại các cuộc Hội thảo, hội nghi khoa học có liên quan, nhất là Hội thảo quốc tế “Phát triển bền vững thủ đô Hà Nội văn hiến, anh hùng, vì hoà bình” do ban Tuyên Giáo tổ chức đã gây được sự chú ý của dư luận xã hội. Đặc biệt, những ý kiến đóng góp cho Quy hoạch phát triển Hà Nội của các học giả của VACNE được coi như những luận cứ khoa học, có giá trị, được lãnh đạo các ngành có liên quan và thành phố Hà Nội tham khảo khi xây dựng chiến lược phát triển bền vững Thủ đô trong tương lai. Nhất là trong bối cảnh Hà Nội đang đối mặt với nhiều thách thức về quy hoạch và quản lý
đô thị, ô nhiễm môi trường.. vừa phát triển bền vững, vừa bảo tồn được các giá trị văn hóa lịch sử truyền thống.
Cùng với các hoạt động mang tính phong trào như Đạp xe truyền thông môi trường, huy động cộng đồng dọn dẹp vệ sinh bảo vệ cảnh quan môi trường; phát hiện đăng ký, tôn vinh cây di sản …do các Hội BVTN&MT tp.Hà Nội, Hồ Chí Minh, Thừa Thiên - Huế, Cao Bằng, Ninh Bình, Vĩnh Phúc tổ chức hướng về Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, các doanh nghiệp, các trung tâm nghiên cứu của VACNE cũng triển khai nhiều đề án xử lý ô nhiễm không khí và nguồn nước cho Hà Nội phục vụ kịp thời cho Đại lễ./.
VP. VACNE