(VACNE) - Buổi trưa hôm nay trời dịu hơn một chút, nhưng Người kể chuyện vẫn thấy nóng vì đang bị chê là “Bình mới rượu cũ”.
Số là, theo mấy vị thượng đế hay tham gia bình luận trên mạng xã hội, trong hai buổi trưa vừa qua, Người kể chuyện toàn lấy những chuyện đã biết, đã đăng để dẫn dắt người nghe. Không bình mới rượu cũ thì là gì! Người kể bực vì các thượng đế đó không hiểu xuất xứ của các chuyện trong Nghìn lẻ một đêm, Nghìn lẻ một ngày và bây giờ là Nghì lẻ một trưa. Toàn là chuyện cũ kể lại và chép ra thôi. Thậm chí còn là truyền khẩu nữa. Nhưng cái hay của Nghìn lẻ một trưa là, cứ nhận đại đi, nó tạo được không khí cộng đồng thoải mái, không bị gò bó theo lễ giáo, theo quan hệ người kể, người nghe.
Trao đổi kỹ lại như vậy, mọi người cười xuê xoa, Người kể bớt nóng hơn, vội lấy trong túi ra mấy tờ giấy in sẵn. Ừ, bình mới rượu cũ đây, nhưng lại có câu “Cũ người mới ta”, chắc gì ai cũng đọc, cũng biết cả đâu. Hơn nữa, chuyện được kể trong bầu không khí của Quán này sẽ luôn được cảm nhận đặc biệt. Thử xem, hôm nay Người kể chuyện xin bê nguyên xi bài đã đăng trên web Hội. Đó là bài đầu tiên trong loạt bài Tùy Cây, đăng cách đây hơn 7 năm rồi. Bài đó, câu chuyện đó như sau:
“Dồn dập tin về Cây Di sản- Tùy Cây: Bài 1
Thứ Bảy, 17/03/2012 | 08:18:00 PM
Trước tiên xin giải thích về " thuật ngữ " Tùy Cây. Nghe có vẻ mới lạ, bí hiểm nữa.
Thực ra thường thôi, chỉ là cụm từ viết tắt đầy rẫy trong ngôn từ tiếng Việt. Ai chẳng có dịp ngỡ ngàng, sửng sốt, lúng túng trước cách dùng từ kiểu này khi bắt gặp nào những Trực Tiếp, ĐTM, Ngoan Cố,...Tóm cái lại thì Tùy Cây là cụm từ viết tắt của " Tùy bút về Cây Di sản Việt Nam “.
Bài 1 này viết về những thông tin dồn dập đến trong những ngày đầu xuân Nhâm Thìn 2012 rét buốt kéo dài với bao nhiêu chuyện đời tê tái. Nào thì khủng hoảng nợ công châu Âu đáng sợ, Hy Lạp vỡ nợ, nào thì đại chiến I srael - I ran sắp nổ, nào thì biển Đông dậy sóng, Nhật Bản đất động, nào thì bão từ ập xuống, thiên tai kinh hoàng, đâm chém rùng rợn lan tràn, lại còn Tiên Lãng phía Bắc, đại gia thủy sản phía Nam. Thôi thì đủ cả. Nhưng mà loạt bài Tùy Cây này sẽ chỉ viết về Cây Di sản, những chyện còn lại xin để người khác, thuộc lĩnh vực khác đề cập.
Chiều hôm trước vừa tiếp mấy ông định cư ở Hà Nội đến đăng ký Cây Di sản cho quê hương. Chuyện ơi là chuyện. Từ chi tiết nhỏ xíu như trèo cây cao, nhặt quả rụng, đến những kỷ niệm sâu sắc khi giơ nắm tay thề dưới cờ Tổ quốc treo trên cành cây ngày nhập ngũ, tất cả đều được nói ra một cách đầy xúc động. Người nói và người nghe đều vậy. Rồi tha thiết đề nghị Hội duyệt nhanh lên để còn về bàn việc tổ chức vinh danh cùng làng xóm.
Sáng nay, chủ nhật, đang trên đường lên Cao Bằng thì có người gọi điện thoại. Dọng ngọng n và l, nghe là lạ.
- Anô, các anh có ở Văn phòng không đấy. Chúng tôi nặn nội từ biên giới xuống lộp hồ sơ Cây Di sản đây.
- Trời ơi, hôm nay là chủ nhật mà.
- Biết rồi ạ, nhưng các anh thông cảm cho. Nỡ xe , phải lằm ngang đường, nở lúi, đài báo đưa đầy tin đấy. Các đồng chí nãnh đạo cũng cùng xuống với chúng tôi đây.
Chịu thua rồi, đành gấp rút huy động anh chị em đang có mặt ở nhà lên ngay Văn phòng để tiếp chuyện. Và thế là cả xe lại ồn ào chuyện Cây Di sản. Có vị khen khéo là đi đâu cũng thấy nói về Cây Di sản, khen là chính. Một thày kể là khi giảng về biến đổi khí hậu, tình cờ nhắc đến Cây Di sản, thế là cả lớp quay ra hỏi toàn về Cây Di sản. Văn phòng Hội cũng thường nhận dược những cú điện thoại chỉ ngắn gọn một lời động viên nhưng mà rất ấm lòng những người có mặt. Ngày càng ít dần những câu hỏi đại loại có ai tài trợ không, có mất tiền đăng ký không, vinh danh rồi thì được gì,v.v. Không ít người trong Hội nản lòng vì những câu hỏi loại này. Nhưng vượt lên trên tất cả, Hội kịp nhận ra rằng, mình đã làm đúng, đã khơi dậy được nguồn mạch có từ lâu đời trong cộng đồng,đã hiện đại hóa được một truyền thống, tạo ra được một phong trào bảo vệ cây quý, bảo tồn đa dạng sinh học dựa vào cộng đồng.
Mải chuyện, đến Bắc Kạn hơi muộn, ăn trưa xong, dục nhau hối hả lên đường. Đoạn Bắc Kạn - Cao Bằng có tới 6,7 con đèo ngoằn nghèo hiểm trở. Mặc dù mặt đường khá tốt, đủ rộng, nhưng dấu vết của tai nạn giao thông hiển hiện khắp nơi…Tiếng một cậu khá trẻ cất lên:
- Cháu nhớ hôm Hội mình lên vinh danh 2 cây nghiến trên Cao Bằng, đến đoạn này, các bà các chị nôn ọe hết, nhưng ai cũng vui.
- Còn phải nói. Một nữ giáo sư tiếp lời. Đấy là 2 cây cực Bắc. Còn sớm hôm qua nghe Văn phòng nói mới nhận được hồ sơ bổ sung về các cây bàng, cây thị, cây bằng lăng của Côn Đảo, nơi cực Nam.
- Thách thức đây. Không biết lão già này có sống được đến ngày vinh danh và kiếm được tiền vé ra Côn đảo dự không đây. Vị giáo sư trán hói bụng phệ lớn tuổi nhất xe trầm ngâm lên tiếng.
Không khí trong xe vừa lắng xuống thì bỗng dưng ai đó nói như quát lên " Dừng xe ". Mọi người ngơ ngác lục tục xuống xe, đã thấy hai người phăm phăm đi ngược lại phía cây cổ thụ xe vừa chạy qua. Thì ra là một cây đa rất cao to nằm cạnh đường, bóng trùm kín cả quả đồi nhỏ.
- Đây là đâu nhỉ, lấy máy định vị ra xác định tọa độ xem nào.
- Cây này xứng đáng quá rồi còn gì, không biết ai quản lý nhỉ
Thế là lại cùng nhau ước tính tuổi cây, lại so sánh, lại đo đạc chu vi, chiều cao. Chuyến xe này có phải đi làm về Cây Di sản đâu, ấy vậy mà đúng là Xe Cây Di sản rồi. Dồn dập tin về Cây Di sản có khác.
- So sánh khập khiễng thế này nhá. Vị giáo sư lớn tưổi nhất lúc này tươi tỉnh hơn nói. Người ta thì xem bóng đá, ăn bóng đá, ngủ bóng đá, còn Hội mình thì xem...
- Thôi thôi thôi xin Thày. Mọi người cùng vui vẻ quay lai xe.
Hà Nội - Cao Bằng, đầu tháng 3/2012”.
Chuyện là thế, rượu cũ là thế. Các thượng đế người thì trầm ngâm, người lật đi lật lại tờ giấy. Số đông quay lại chuyện bình mới rượu cũ. Cụ lớn tuổi nhất cất tiếng: “Không sao đâu, như vậy cho thuận tiện. Mà cũng đâu có cũ, nhỉ?”. Mọi người vui hẳn. Chủ quán xin lỗi vì không nỡ thông báo đã hết giờ nghỉ trưa từ lâu rồi. Người kể chuyện bây giờ mới cười, nói ra vẻ “nhà hàng”:
-Dạ, thưa các thượng đế, trưa nay xin được tính bằng hai trưa ạ!
Quán Cà phê MT, ngày 16/6/2019