Nói là nói vậy. Cuối năm, thử đi qua những quán cà phê nghe ngóng đủ thứ chuyện đời, mới hay có biết bao nỗi ưu tư dai dẳng trong những lời tán gẫu: chuyện tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, chuyện luật biểu tình, chuyện làm sao cân bằng giữa phát triển văn hóa với kinh tế, chuyện ngành hàng không tăng giá, chuyện nhiều cây xăng bán xăng giả, chuyện giá cổ phiếu xuống thấp hơn bó rau muống ở chợ...
Những chuyện công ăn việc làm, nhu cầu thiết yếu của đời sống bị trục trặc, làm sao thời tiết có thể xoa dịu được. Chẳng qua là đến một cái mốc nào đó của thời gian, nhất là lúc năm hết, Tết đến, người ta không thể gồng mình mà chạy nữa, như thể đã thấy chặng đua này thất bại, cố gắng đi về đích một cách bình thản, không bỏ cuộc, nhưng không có nghĩa là không xót xa, thấm thía. Nhớ quãng này năm ngoái, các chuyên gia đã "bấm độn", tiên báo rằng năm nay nền kinh tế sẽ thấm đòn, bây giờ ứng nghiệm.
Dù sao thì vẫn sương mù, gió lạnh. Ở những góc chợ mùa đông hay dưới các hầm công xưởng trong khu công nghiệp, công nhân, người nghèo tảo tần vẫn tảo tần. Ý niệm mùa màng nhường chỗ cho sức nóng lan trong cơ bắp của những giờ tăng ca, những toan tính về một cái Tết tươm tất cho người thân. Buổi sáng ngang qua khu ở trọ của công nhân trong con hẻm nhỏ gần khu chế xuất Tân Thuận bị ngập thủy triều, thấy cảnh cặp vợ chồng nghèo phơi phóng chăn nệm. Bắt chuyện, họ nói mấy bận nước triều ngập vào phòng, chăn nệm ẩm iu mà đâu có thời gian giặt giũ vì tăng ca suốt. Hết tăng ca thì lại đi làm thợ hồ ban đêm cho mấy nhà xây công trình phụ, kiếm thêm tiền, có ngủ ở nhà đâu mà phải sạch sẽ tinh tươm...
Nghe rồi không khỏi bùi ngùi nhớ chuyện cô công nhân trẻ bị ông chủ Trung Quốc phạt dán keo dán sắt vào hai bàn tay, nhớ những cuộc đình công đây đó suốt một năm trời, mới thấy cuộc mưu sinh bên dưới những công xưởng trong thời khó khăn này quá khốc liệt. Cái khó của nền kinh tế ảnh hưởng trực tiếp vào trong bữa cơm gia đình của những công nhân nhập cư nơi thành thị.
Người lao động cứ đến cuối năm là lại chờ các khoản thưởng. Năm nay chưa thấy báo chí đăng tin mức thưởng trung bình. Chưa thấy công ty nào "nêu cao hình ảnh" bằng những con số tiền thưởng đậm. Tình hình rất là... tình hình! Đám bạn bè làm cho doanh nghiệp nhỏ âu lo thở than: lương tháng mười ba còn không dám mơ, nói chi đến thưởng. (Nghĩ mà buồn. Biết đâu đi qua vài năm kinh tế khó khăn, cái văn hóa thưởng Tết nó cũng đi vào quên lãng. Những ai còn neo công sở để làm việc sẽ không còn niềm hứng thú rung đùi đợi thưởng nữa).
Thế nhưng thời tiết vẫn cứ muốn xoa dịu con người ta.
Buổi sáng đứng ở cầu Khánh Hội phóng tầm mắt, thấy quận Một chìm trong sương mù. Sài Gòn đâu ngờ cũng có lúc huyền ảo đến lạ kỳ. Một người dừng lại ngó sương mù. Hai người dừng lại ngó sương mù. Rồi cả con đường dừng lại ngó sương mù buổi sớm. Như thể cả thiên hạ đang ngạc nhiên, chào đón một mùa đông đầy an ủi. Rồi sau đó, dòng người vẫn trôi chảy. Sông vẫn trôi bên dưới cây cầu, khi sặc đen bốc mùi, lúc mơn man phóng khoáng. Cảm xúc người và phố gắn bó với nhau từ những sự việc đổi thay nhỏ xíu mà người ta đôi khi không ý thức. Tôi lại thấy những quán cà phê đông hơn. Câu chuyện dài hơn. Đôi khi có tiếng thở dài ngao ngán. Nhưng ai cũng biết rằng cuộc sống sẽ cứ trôi. Con người sẽ vẫn nuôi hy vọng.
Đêm nay, trong khu nhà trọ công nhân vọng lên tiếng khóc trẻ thơ. Hóa ra hai vợ chồng người bạn trẻ kia lục đục phơi chăn nệm không phải để đón Tết, mà đón một thành viên mới trong mùa đông này. Chị vợ tảo tần quá, bấy lâu có bầu mà không thấy bụng. Thêm một công dân mới của thành phố vừa chào đời. Tiếng ru mùa đông dìu dặt nương theo hơi sương và gió lạnh.
(TBKTSG)