quản lý tòa nhà

Theo các bậc cao niên trong làng, bà con dân tộc Tày ở đây có tín ngưỡng thờ đá. Họ coi khởi nguồn của sự sống đều từ đá và quan niệm rằng "con người sinh ra từ đá, khi mất sẽ hóa đá". 

Bản làng Khuổi Ky bình yên giữa núi rừng Đông Bắc

Với người dân nơi đây, đá thiêng liêng như một vị thần che chở, bao bọc và giúp họ sinh tồn qua nhiều thế hệ. Tín ngưỡng ấy đã hiện thực vào những ngôi nhà sàn, bức tường rào hay nền sân đều được làm bằng đá gắn với đời sống của người dân qua nhiều thế hệ. 

Từ trên cao nhìn xuống, ngôi làng trải rộng khoảng 1ha, với 14 nóc nhà trong thế lưng tựa vào núi, mặt hướng về dòng suối Khuổi Ky. 

Sự xuất hiện của nhà sàn đá như điểm tô vào bức tranh núi rừng nét chấm phá độc đáo, lôi cuốn, sơn thủy hữu tình.  

Hình thành cách đây hơn 400 năm, làng đá Khuổi Ky vẫn bình yên, chiều về, những bếp củi được dân bản thổi lên, khói hun lên sưởi ấm một góc núi rừng Đông Bắc. 

Ngôi làng có 14 nhà đá cổ trên diện tích khoảng 1ha

Anh Sỹ (40 tuổi), chủ một nhà sàn đá ở Khuổi Ky tâm sự, từ tấm bé, trong tâm trí và hành động, anh luôn nhớ tới việc gìn giữ nét đẹp truyền thống về nhà sàn đá mà các thế hệ đi trước truyền lại.

"Lịch sử hình thành ngôi nhà đến các bước xây dựng, ý nghĩa thiêng liêng của đá, tôi thấm nhuần qua những câu chuyện của ông cha. Rồi khi con tôi dần lớn, tôi lại nhắc nhớ con về truyền thống ấy", anh Sỹ nói.

Đá gắn liền với đời sống tín ngưỡng của người Tày nơi đây

Theo anh Sỹ, những nhà sàn đá ở đây thường được người dân chọn lựa kĩ lưỡng về vị trí. Đa phần đều có nét chung là tựa lưng vào núi, phía trước mặt là cảnh sắc khoáng đạt, thuận tiện cho việc làm ăn, ổn định cuộc sống lâu dài. 

Nhà sàn đá được thiết kế có 2 mái, lợp bằng ngói âm dương. Đi qua những chiếc cổng bằng đá được trang trí bằng những chậu hoa rừng, bước lên từng bậc thang đá, nội thất căn nhà xuất hiện với những cột gỗ thẳng hàng, trần và sàn nhà đều được làm bằng gỗ. 

Nhà sàn đá thường cao khoảng 8m, có 3 gian. Ở giữa nhà, ban thờ tổ tiên được đặt trang trọng với sự tôn kính. Dọc theo những xà nhà, từng bó lúa khô còn trĩu hạt được người dân trang trí đẹp mắt sau những vụ mùa bội thu, no đủ.

Làng đá Khuổi Ky có vị trí đắc địa, sơn thủy hữu tình

Với sự phát triển mạnh mẽ và đầu tư cho du lịch cộng đồng, hiện nay người dân làng Khuổi Ky phát triển mô hình du lịch trải nghiệm, từng đợt khách du lịch ghé thăm được trải nghiệm sinh hoạt theo văn hóa người Tày trong nhà sàn đá. 

Vẻ đẹp, nét cổ kính và lòng hiếu khách của người dân truyền tai từ người này đến người khác, hàng trăm lượt khách đã tìm đến Khuổi Ky để khám phá và trải nghiệm, từ đây, nguồn thu dịch vụ du lịch giúp đời sống của người dân thêm no đủ.

Với sự vào cuộc hỗ trợ, tuyên truyền của Sở VHTT&DL Cao Bằng, nhiều người dân nhận thức rất rõ về trách nhiệm gìn giữ văn hóa, bảo tồn những nếp nhà đá có lịch sử hàng trăm năm. 

Những tường bao được xếp khéo léo từ những viên đá lớn, nhỏ

Ông Sầm Việt An, Giám đốc Sở VHTT&DL cho VietNamNet biết, làng Khuổi Ky đã được Bộ VHTT&DL công nhận là làng văn hóa truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người. 

"Trong vùng di sản công viên địa chất non nước Cao Bằng, làng Khuổi Ky được tỉnh xác định là một trong những điểm trọng tâm.

Sở đã tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức trong việc bảo tồn, gìn giữ di sản cho bà con. Một số tổ chức đã đến hướng dẫn triển khai du lịch cộng đồng như mở các homestay. Nhiều homestay đã đi vào hoạt động và mang lại hiệu quả bước đầu", ông An tự hào.

Căn nhà được làm chủ yếu từ gỗ

Những bó lúa trĩu hạt được người dân bày trí trong nhà

Nụ cười hồn hậu của người dân làng Khuổi Ky mỗi khi có khách ghé thăm

Những nóc nhà hòa hợp với núi rừng Đông Bắc

Nét cổ kính của nhà đá sau hàng trăm năm

Người dân sinh hoạt trong những căn nhà đá cổ

Làng tựa lưng vào núi, mặt hướng ra dòng suối Khuổi Ky chảy thì thầm

Du khách có thể trải nghiệm tắm suối, sinh hoạt trong nhà đá và nếm những món ăn đậm chất núi rừng