Tài liệu hướng dẫn “Phản biện xã hội về bảo vệ thiên nhiên và Môi trường” là cuốn sách được biên soạn và ra mắt bạn đọc đầu tiên của Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam trong năm 2009 do nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật ấn hành.
Đây cũng là tài liệu đầu tiên về Phản biện xã hội trong lĩnh vực bảo vệ thiên nhiên và Môi trường tại Việt Nam
Cuốn sách được trình bày đơn giản ngắn gọn, nhưng trong đó chứa đựng nhiều thông tin cụ thể, bổ ích. Chỉ gói gọn trong hơn 70 trang giấy khổ nhỏ (14,5 X 20,5 cm) cuốn sách gồm 3 phần, được các tác giả đã trình bày khá rõ những hướng dẫn về phương pháp, cũng như các cơ sở lý luận của lĩnh vực phản biện xã hội trong sự nghiệp bảo vệ thiên nhiên và môi trường, xây dựng một xã hội “Công bằng, Dân Chủ và Văn minh”. Sau những khái niệm chung về xã hội dân sự, phản biện xã hội (PBXH), Phản biện xã hội về bảo vệ thiên nhiên và môi trường, cơ sở pháp lý của PBXH,… tác giả đã giới thiệu rất cụ thể về phương pháp, cũng như tiến trình hoạt động PBXH về bảo vệ thiên nhiên và môi trường.
Trong cuốn Tài liệu này không chỉ giới thiệu sơ lược về thực trạng phản biện xã hội về bảo vệ thiên nhiên và môi trường ở Việt Nam, những kinh nghiệm thực tiễn của VACNE trong một số trường hợp phản biện cụ thể, mà nó còn in kèm theo 2 phụ lục tham khảo là: Tổng hợp 60 dấu hiệu đặc trưng về thiên nhiên-môi trường, dùng cho đánh giá nhanh tại thực địa; Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
Sử dụng cuốn tài liệu hướng dẫn này, chắc chắn công tác phản biện xã hội của các tổ chức phi chính phủ sẽ được thực hiện theo một quy trình và phương pháp chặt chẽ, có cơ sở khoa học chắc chắn, sự đánh giá có chọn lọc và dựa trên các chuẩn mực xã hội đúng đắn; đồng thời sẽ góp phần tích cực cho công tác bảo vệ thiên nhiên và môi trường.
Sau khi xuất bản, nhiều đơn vị trong nước đã yêu cầu văn phòng VACNE cung cấp cuốn tài liệu này dùng làm tư liệu nghiên cứu và tài liệu tập huấn cho nhiều địa phương trong cả nước.
Hiện nay, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam và Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật đang phối hợp để tái bản cuốn sách này với một số chỉnh sửa, bổ sung thêm các hoạt động về phản biện xã hội trong thực tế. Hy vọng ấn phẩm này sẽ được tái bản và ra mắt bạn đọc vào cuối năm 2011.
Văn phòng VACNE