Điều kiện sẵn có
Từ lâu, Ba Vì được biết đến là địa phương giàu tiềm năng du lịch. Ấn tượng đầu tiên của du khách về vùng đất địa linh nhân kiệt này gắn liền với truyền thuyết "Sơn Tinh, Thủy Tinh". Đặc biệt, với việc “sở hữu” hơn 500 di tích, trong đó có 79 di tích được xếp hạng có giá trị đặc biệt như: Đình Tây Đằng, Đình Thụy Phiêu, Đình Thanh Lũng…. Trong đó, Đình Thụy Phiêu được các nhà khoa học đánh giá là một trong những ngôi đình cổ nhất Việt Nam có niên đại tuyệt đối từ năm 1531 - thời nhà Mạc. Cùng với đó, nơi đây còn là “mái nhà chung” của 3 dân tộc Kinh, Mường, Dao, đã tạo nên những nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng độc đáo, hấp dẫn mọi đối tượng khách du lịch.
Chính bởi có nhiều điều kiện để phát triển du lịch nên lượng khách đến với Ba Vì tuy không “tăng tốc” như nhiều địa phương khác song mấy năm gần đây đã có sự tăng trưởng. Nếu như 2009 chỉ có 1 triệu lượt khách đến với Ba Vì thì năm 2011con số này xấp xỉ 2,1 triệu lượt khách, năm 2013 đã tăng lên 2,3 triệu lượt, doanh thu từ du lịch tăng từ 140 tỷ đồng năm 2011 lên 210 tỷ đồng năm 2013. Và năm 2014, huyện Ba Vì phấn đấu thu hút 2,4 triệu lượt khách tham quan, đạt doanh thu 220 tỷ đồng.
Ông Vũ An Dân, Khoa Du lịch, Viện Đại học Mở Hà Nội nhận định: Hoạt động kinh doanh du lịch ở Ba Vì không những đem lại lợi ích cho Nhà nước, doanh nghiệp, người lao động mà còn đem lại hiệu quả lớn đối với phát triển kinh tế vùng. Đã làm chuyển biến tích cực về nhận thức nâng cao dân trí, tạo công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương và giảm đáng kể tệ nạn xã hội.
Có chính sách phù hợp để phát triển
Phát biểu tại hội thảo, ông Trương Sỹ Vinh - Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu phát triển du lịch nhấn mạnh: Cần có sự chia sẻ lợi ích từ du lịch cho cộng đồng thì du lịch mới có sự phát triển bền vững. Sa Pa là bài học phải trả giá cho sự phân chia lợi nhuận không công bằng. Nếu không khắc phục tình trạng này thì rất dễ đổ vỡ mô hình phát triển du lịch cộng đồng tại đây.
Không chỉ ở Sa Pa, hiện nhiều địa phương trong cả nước lợi nhuận thu được từ việc phát triển du lịch cộng đồng không được chia sẻ thỏa đáng cho người dân. Rất nhiều nơi 80 thậm chí 90% lợi nhuận là các doanh nghiệp hưởng, còn người dân – chủ thể để phát triển du lịch của địa phương lại được thụ hưởng cực ít. Điều này đã dẫn đến việc nhiều hộ gia đình không chuyên tâm vào phát triển loại hình du lịch đang có tiềm năng phát triển ở Việt Nam.
Do vậy, việc xây dựng đề án Phát triển du lịch cộng đồng khu vực Ba Vì – Hà Nội, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội thực hiện, với sự tư vấn của Khoa du lịch, Viện Đại học Mở Hà Nội đang tạo sự chú ý của dư luận. Ông Vũ An Dân cho biết, mô hình phát triển du lịch cộng đồng tại Ba Vì được Khoa du lịch, Viện Đại học Mở Hà Nội xây dựng dựa trên nguyên tắc: Cộng đồng được quyền tham gia thảo luận các kế hoạch, quy hoạch, thực hiện và quản lý đầu tư để phát triển du lịch, trong một số trường hợp có thể trao quyền làm chủ cho cộng đồng.
Bên cạnh đó cần có sự chia sẻ lợi ích từ du lịch cho cộng đồng. Theo nguyên tắc này, cộng đồng phải cùng được hưởng lợi như các thành phần khác tham gia vào hoạt động kinh doanh cung cấp các sản phẩm cho khách du lịch.
Nguồn thu từ hoạt động du lịch được phân chia công bằng cho mọi thành viên tham gia, đồng thời được trích lại để phát triển lợi ích chung của xã hội như tái đầu tư cho cộng đồng, xây dựng cơ sở hạ tầng…Đặc biệt, cần xác lập quyền sở hữu và tham dự của cộng đồng đối với tài nguyên thiên nhiên và văn hóa hướng tới sự phát triển bền vững.
Phát triển du lịch cộng đồng là hướng đi mà nhiều nước trên thế giới đã thực hiện và có thành công đáng kể. Trong đó phổ biến là hình thức du lịch nông thôn, du lịch trang trại, du lịch nông nghiệp…Nếu Ba Vì phát triển thành công mô hình du lịch này sẽ giúp nền kinh tế của huyện phát triển bền vững, hiệu quả cao.
Theo Báo Công Thương