Sau một tháng trưng cầu ý kiến rộng rãi và được sự góp ý của một số thành viên, Văn phòng VACNE xin chính thức giới thiệu những hoạt động tiêu biểu của Hội BVTN&MT Việt Nam trong năm 2009.
* Tổ chức nhiều sự kiện quan trọng về môi trường, trọng tâm là biến đổi khí hậu và hướng tới Cop 15- Cophenhagen
Trong năm qua, bằng hàng loạt các sự kiện diễn ra đều khắp trong cả nước: Hà Nội, Hải Phòng, Phú Thọ, Nam Định, tp. Hồ Chí Minh, Nghệ An, Huế… về chủ đề “Cộng đồng Vì Môi trường” Hội BVTN&MT Việt Nam và các đơn vị thành viên đã tập trung vào chủ đề Biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu, hướng tới COP 15.
Cùng với hàng loạt hội thảo, các hoạt động thu hút sự chú ý của dư luận, nhiều sự kiện lớn khác như hưởng ứng: Ngày Môi trường Thế giới; Chương trình Làm cho Thế giới sạch hơn; Hội chợ -Triển lãm quốc tế công nghệ môi trường lần thứ 4…do VACNE phối hợp tổ chức đều nêu đậm chủ đề: “Cùng chung tay chống lại sự Biến đổi khí hậu”. Đáng chú ý là Hội thảo Quốc tế về Biến đổi khí hậu do Trung tâm CRES thuộc VACNE tổ chức tại Sa Pa ngay trước thềm hội nghị thượng đỉnh Cophenhagen như một thông điệp chào mừng sự kiện này. Nội dung các báo cáo chuẩn bị cho Hội thảo Bảo tồn đa dạng sinh học (BTĐDSH) dãy Trường Sơn lần thứ 2 cũng tập trung nêu bật chủ đề BĐKH. Hàng loạt ấn phẩm của VACNE và các đơn vị thành viên xuất bản năm 2009 cũng hướng về COP 15, trong đó đáng chú ý là cuốn “Một số điều cần biết về biến đổi khí hậu” và các tạp chí Nhà báo Vì Môi trường, Tạp chí Kinh tế Sinh thái, Con đường Xanh, Kinh tế Môi trường…của các hội thành viên. Bên cạnh đó, còn có hàng loạt bài viết, bài thuyết trình, diễn đàn, phỏng vấn báo chí của các thành viên VACNE trên đài truyền hình, đài phát thanh ở Trung ương và địa phương đều tập trung vào chủ đề BĐKH và COP 15.
Như thường lệ, VACNE phối hợp với các ngành chức năng và địa phương tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (5-6) và Hội thảo về Đa dạng sinh học tại Hải Phòng; đồng thời tổ chức Chương trình hành động “làm cho thế giới sạch hơn” và Hội thảo Phát huy vai trò của cộng đồng trong công tác BVTN-MT, tại thành phố Việt Trì (Phú Thọ). Hiện nay, Hội và Cục Bảo tồn Đa dạng sinh học (Tông cục Môi trường) đang xúc tiến triển khai tổ chức Hội thảo Bảo tồn đa dạng sinh học (BTĐDSH) dãy Trường Sơn lần thứ 2 vào đầu năm 2010.
*Phản biện có kết quả việc khai thác Bô-xit Tây Nguyên cùng với viêc tăng cường và nâng cao công tác tư vấn phản biện xã hội
Đi đôi với việc thường xuyên khuyến khích các thành viên tham gia đóng góp ý kiến tại các diễn đàn, năm 2009 VACNE đã khởi xướng tổ chức hội thảo khoa học phản biện, đánh giá về tác động môi trường đối với Dự án khai thác Bô xít tại Tây Nguyên; biên tập và xuất bản tài liệu “Phản biện xã hội về bảo vệ thiên nhiên và môi trường”; tập huấn về phản biện xã hội. Một số diễn đàn phản biện khoa học đã được các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm và dư luận xã hội đồng tình. Các đơn vị cơ sở và nhiều hội viên của VACNE còn tích cực và chủ động tư vấn, phản biện về các vấn đề tài nguyên, môi trường trên các diễn đàn và các phương tiện truyền thông ở Trung ương và địa phương.
* Đa dạng hóa hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức và năng lực cộng đồng.
Cùng với việc phát huy năng lực đội ngũ các phóng viên chuyên nghiệp của VFEJ, cải tiến nội dung và nâng cao chất lượng trang Website củaVACNE, thu hút ngày càng nhiều bạn đọc quan tâm (có ngày lên tới 4.000 lượt người truy cập). Trong năm qua Trung ương Hội BVTN&MT Việt Nam còn phối hợp nhịp nhàng với các cơ quan Thông tấn báo chí, làm tốt hơn công tác thông tin. VACNE còn khởi xướng và tổ chức nhiều hình thức truyền thông phong phú và đa dạng, thu hút được nhiều đối thượng trong xã hội. Điển hình là việc liên tục tổ chức các cuộc thi quốc gia về chủ đề "Cải thiện việc sử dụng và bảo vệ nguồn nước" dành cho lứa tuổi học sinh năm 2009 là cuộc thi lần thứ 6; tổ chức cuộc hành trình Đạp xe xuyên Việt vì Môi trường lần thứ 2 dành cho
Thanh niên, sinh viên …Các hoạt động này đã tạo ra phong trào hoạt động của tuổi trẻ biết giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường, luôn hướng về cội nguồn, biết đền ơn đáp nghĩa, nhìn nhận vấn đề theo tư duy khoa học và phát triển kinh tế theo hướng bền vững. Ba cuộc triển lãm tranh của Trung tâm Mỹ Thuật - Môi Trường và các cuộc thi ảnh, thi viết về chủ đề Môi trường do VFEJ thuộc VACNE tổ chức.cũng như các cuộc thi viết, vẽ khác về chủ đề “ Môi trường” do các Hội BVTN&MT địa phương (Cao bằng, Khánh Hòa, Tây Nguyên…) tổ chức, không chỉ thu hút hàng nghìn người tham gia, mà còn có sức lan tỏa rất lớn trong cộng đồng.
Để khuyến khích cộng đồng và các doanh nghiệp thực hiện tốt hơn Luật BVMT, trong năm qua VACNE còn tổ chức các sân chơi bổ ích như: Giải thưởng Cúp Công nghệ xanh, vinh danh các cơ sở mạnh dạn ứng dụng công nghệ mới ít gây ô nhiễm môi trường; duy trì Giải thưởng Cúp vàng Vì sự nghiệp BVMT lần thứ 3; phối hợp tổ chức Hội chợ - Triển lãm quốc tế công nghệ môi trường lần thứ 4. Thông qua các hoạt động này vừa tôn vinh các đơn vị, cá nhân làm tốt công tác BVMT, vừa tạo cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước tiếp cận với những công nghệ hiện đại, sản xuất ra những sản phẩm tốt, giá thành hạ. Tại Hội chợ - Triển lãm quốc tế công nghệ môi trường lần thứ 4 đã có hàng loạt hợp đồng kinh tế chuyển giao công nghệ xử lý ô nhiễm môi
trường được ký kết, với tổng trị giá hàng trăm tỉ đồng.
Trong năm 2009, hàng loạt các ấn phẩm của VACNE và các đơn vị thành viên đã ra mắt bạn đọc, được các nhà chuyên môn và các cơ quan chức năng trong nước đánh giá cao. Trong đó các cuốn “Phản biện xã hội về bảo vệ thiên nhiên và Môi trường”, “Một số điều cần biết về biến đổi khí hậu” được coi như những cuốn” cẩm nang” cung cấp kiến thức cho cán bộ truyền thông bảo vệ môi trường ở cơ sở, cũng như các giáo viên bậc Trung học phổ thông. Bên cạnh đó, còn có hàng loạt bài viết, bài thuyết trình, bài trả lời phỏng vấn được đăng tải trên trang Website của Hội, trên các báo chí, đài phát thanh, truyền hình Trung ương và địa phương do các thành viên của VACNE biên soạn, phục vụ cho việc phổ biến kiến thức, nâng cao dân trí và
quảng bá cho sự nghiệp BVTN-MT.
* Tích cực chuẩn bị và kiên định tổ chức Hội nghị Đa dạng sinh học dãy Trường Sơn lần thứ 2.
Đây là hoạt động nhằm kế thừa, phát huy thành quả Hội nghị Đa dạng sinh học dãy Trường Sơn lần thứ nhất. Thể hiện rõ quan điểm của VACNE trong việc kiên trì bảo vệ mục tiêu: Bảo tồn đa dạng sinh học, chia sẻ thông tin nghiên cứu về biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của BĐKH tới ĐDSH các vùng lãnh thổ. Vì thế, Hội vẫn bám sát các cơ quan chức năng của Việt Nam và kiên trì liên hệ với một số tổ chức quốc tế và các quốc gia trong khu vực chuẩn bị tổ chức Hội nghị này. Đã tập hợp được trên 20 báo cáo, tham luận, trong đó có báo cáo đề dẫn tổng hợp kết quả Hội thảo lần 1 và dưa ra các vấn đề cần thảo luận; báo cáo nhận dạng sự hiện hữu của biến đổi khí hậu ở Trường Sơn; báo cáo tiếp tục đề xuất các tổ hợp vườn quốc gia xuyên biên giới. Dự kiến Hội thảo về chủ đề này lần thứ 2 và lần thứ 3 sẽ được tổ chức trong năm 2010.
* Tiếp tục tăng cường điều tra, nghiên cứu, triển khai các dịch vụ BVMT.
Mặc dù trong bối cảnh nền kinh tế thế giới và trong nước đang đà suy giảm, nhưng trong năm 2009, số lượng các nhiệm vụ, đề tài và hợp đồng dịch vụ điều tra, nghiên cứu của các đơn vị trực thuộc, các Hội thành viên và Văn phòng VACNE vẫn tăng lên đáng kể. Cho dù hiệu quả của các đề tài, nhiệm vụ và hợp đồng dịch vụ của VACNE là khó quy đổi thành tiền, nhưng con số hơn 2 tỉ đồng mà Văn phòng và các đơn vị thành viên của VACNE đã đóng góp (bằng thuế và các khoản thu khác) vào ngân sách Nhà nước trong năm 2009, đã thể hiện được phần nào những cố gắng rất đáng trân trọng của các nhà khoa học thuộc Hội BVTN&MT Việt Nam. Điều đáng khích lệ là: các nhiệm vụ, đề tài và hợp đồng dịch vụ của VACNE luôn mở rộng về nội dung và
địa bàn, kể cả ra nước ngoài và luôn đảm bảo chất lượng cần thiết. Điều này hết sức quan trọng cho hoạt động của Hội, cần được phát huy và cố gắng gìn giữ.
+ Ngoài ra, Văn phòng Hội cũng cho rằng, việc mở rộng hợp tác quốc tế và phát triển mạng lưới của VACNE ở địa phương cũng có những tiến bộ vượt bậc.
Trong năm 2009 đã có 20 cán bộ của Trung ương Hội và các Hội thành viên VACNE tới các nước: Đức, Thụy điển, Trung quốc, Hàn quốc, Thái lan, Philipin để giao lưu học hỏi kinh nghiệm và trao đổi học thuật; đồng thời còn nhiều cuộc tiếp xúc, trao đổi kinh nghiệm với một số đối tác nước ngoài và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Từ các cuộc tiếp xúc này, đã đi đến thỏa thuận, ký kết hợp tác về ĐTM giữa Việt Nam và Hàn quốc; về việc Thụy điển tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tổ chức cuộc thi về chủ đề Nước dành cho lứa tuổi học sinh.
Một điểm nhấn đáng ghi nhận là: trong thời gian gần đây, hệ thống mạng lưới thành viên của VACNE ở nước ta phát triển khá nhanh và vững chắc. Trong vòng chưa đầy một năm, số Hội thành viên của VACNE mới được hình thành gần bằng cả 18 năm trước đây cộng lại. Cùng với việc thành lập mới hàng loạt các Hội BVTN&MT địa phương như: Bình Thuận, Kiên Giang, Khánh Hòa, Quảng Nam, Tp.Hồ Chí Minh, Vĩnh Phúc, Hậu Giang, trong năm qua các tổ chức khác trong hệ thống mạng lưới của VACNE như các Câu lạc bộ, Vườn quốc gia, Trung tâm nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật môi trường cũng được củng cố và phát triển. Đáng chú ý là: đã xuất hiện nhiều thành viên của VACNE được nhận giải thưởng Cúp vàng Vì sự nghiệp BVMT và Cúp Công nghệ Xanh. Trong đó, có nhiều Hội viên được nhận Giải thưởng Môi trường Việt Nam, được bằng khen của Bộ trưởng Tài nguyên& Môi trường và của Chủ tịch Hội. Đặc biệt, có một số vị trong Ban chấp hành Hội BVTN&MT Việt Nam được giao thêm những trọng trách mới của các tổ chức khác, có nhà khoa học còn được nhận giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2009./.
Văn phòng VACNE