quản lý tòa nhà

logo Tri ân Tiền bối VACNE Thi đua Chào mừng Đại hội VIII
HOẠT ĐỘNG HỘI VACNE

Một số ý kiến về vai trò của các tổ chức xã hội nghề nghiệp trong tham vấn về môi trường theo Luật BVMT 2014

Thứ Năm, 11/09/2014 | 01:13:00 PM

(VACNE) - Bài của GSTS Lê Thạc Cán - Viện Môi trường & Phát triển Bền vững, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam.


 
1.Quy định của Luật BVMT 2014 về vai trò của các tổ chức XHNN
Ngày 01/7/2014 Quốc hội khoá 13 của nước ta tại kỳ họp thứ 17 đã thông qua Luật Bảo vệ Môi trường 2014 thay thế cho luật bảo vệ môi trường (BVMT) ban hành năm 2005. Nội dung của luật đã được các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội chuẩn bị hết sức công phu trong quá trình khoảng 5 năm qua. Các tổ chức chính trị xã hội (CTXH), xã hội nghề nghiệp (XHNN) cũng đã được tích cực huy động tham gia quá trình chuẩn bị bộ luật quan trọng này. Thể chế hoá vai trò của các tổ chức CTXH và tổ chức XHNN, nâng cao trách nhiệm và hiệu lực đóng góp vào nhiệm vụ BVMT của các tổ chức này đã là một hướng chuyển đổi quan trọng trong bộ luật mới so với các quy định đã ban hành trong các luật BVMT năm 1993 và năm 2005.
Luật BVMT 2014 đã có hẳn Chương XV quy định một cách đầy đủ trách nhiệm của Măt trân Tổ quốc Việt Nam (MTTQ), của các tổ chức chính trị-xã hội (TCCTXH) và tổ chức xã hội-nghề nghiệp (TCXHNN) và cộng đồng dân cư trong BVMT.
Khoản 2 của điều 145 của Luật đã xác định 2 trách nhiệm và 4 quyền hạn của các tổ chức CTXH và XHNN. Đó là:
Về trách nhiệm có 2 nội dung: a)Tuân thủ pháp luật BVMT,b) Tham gia các hoạt động BVMT. Về quyền hạn có 5 nội dung: a) Được cung cấp và yêu cầu cung cấp thông tin về BVMT theo yêu cầu của pháp luật, b) Tham vấn đối với các dự án có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, c) Tư vấn, phản biện về BVMT với cơ quan quản lý nhà nước và chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có liên quan theo quy định của pháp luật, d) Tham gia hoạt động kiểm tra về BVMT tại cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của mình. đ) Kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm pháp luật về BVMT.
 
Khoản 3 của điều 145 quy định các cơ quan quản lý MT các cấp có trách nhiệm tạo điều kiện cho các TCCTXH và TCXHNN thực hiện các quyền quy định tại khoản 2 cửi điều này.
Là những thành viên của một số tổ chức XHNN đã hoạt động cụ thể về BVMT ở nước ta trong trong thời gian thực hiện các luật BVMT 1993, 2005 chúng tôi thấy với việc vận dụng các quy định nêu trên của luật BVMT 2014 các tổ chức XHNN về BVMT ở nước ta có thể phát huy nhiều tác dụng tích cực về BVMT trong thời gian tới.
Tuy nhiên trong thực tế hoạt động BVMT ở nước ta hiện nay việc vận dụng các quy định này của các tổ chức XHNN trong khuôn khổ của Luật BVMT 2014 vẫn còn gặp những khó khăn, trở ngại và hạn chế nhất định sau đây. Mong rằng các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện luật sẽ có các quy định tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các nguyên tắc đã được xác định trong luật BVMT 2014.


2. Vị trí của các tổ chức XHNN trong tham vấn hai hoạt động có tính vĩ mô về BVMT 
Trong các hoạt động về BVMT có những hoạt động được thực hiện trên diện rộng với thời gian dài như: Quy hoạch BVMT (Chương II, mục 1); Đánh giá môi trường các chiến lược và quy hoạch (Chương II, mục 2). Những hoạt động này có ý nghĩa quyết định đối với tình hình môi trường của cả nước, hoặc của một vùng lãnh thổ, hoặc của một ngành hoạt động trong phạm vi quốc gia hoặc một vùng của quốc gia. Những hoạt động này rất cần thiết được tham vấn bởi các TCXHNN.
Điểu a. khoản 1, điều 11 về tham vấn, thẩm định và phê duyệt quy hoạch BVMT quy định Bộ TNMT tổ chức tham vấn cơ quan tổ chức có liên quan trong quá trình lập QHBVMT cấp quốc gia.
Các TCXHNN cấp quốc gia và các cấp có liên quan có thể được xem là tổ chức có liên quan tới QHBVMTcấp quốc gia và theo điểm a, khoản 1 của điều 11 của Luật BVMT 2014 thì các TCXHNN này sẽ được Bộ TNMT tham vấn. Mong rằng các quy định dưới luật sẽ làm rõ nội dung đó. Tương tự như vậy điểm b của điều này quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh về QHBVMT cấp tỉnh. Theo đó các TCXHNN ở cấp quốc gia và các cấp liên quan có thể được xem là tổ chức có liên quan về QHBVMTở cấp này và sẽ được tham vấn. Mong rằng các quy định dưới luật sẽ làm rõ nội dung đó.
3.Trở ngại trong tham vấn báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án phát triển KTXH.
Thực tế ở nước ta cũng như ở tất cả các nước, các vùng trên thế giới trong nhiều năm qua đã cho thấy rằng việc tham vấn các báo cáo ĐTM của các dự án phát triển KTXH là việc làm có đóng góp rất tích cực và rất cần thiết cho cho nhiệm vụ BVMT trên địa bàn thực hiện dự án. Các tổ chức XHNN là những tổ chức đã phát huy các tác dụng tích cực và rất cần thiết trong các hoạt động đó.
Theo mục b, khoản 2, điều 145 điều 145 của Luật BVMT 2014 các tổ chức XHNN có trách nhiệm và quyền hạn đó. Tuy nhiên theo khoản 2 của điều 21 về tham vấn trong quá trình thực hiện ĐTM thì chủ dự án không phải tham vấn tổ chức XHNN. Theo luật họ chi tham vấn 3 đối tượng là: cơ quan, tổ chức, cộng đồng chịu tác động trực tiếp của dự án.
Theo các điều khoản đó thì TCXHNN chỉ có thể tham gia tham vấn báo cáo ĐTM trong trường hợp tương đối hãn hữu là chính các TCXHNN này sẽ chịu tác đông môi trường trực tiếp của dự án.
Theo đó thông thường TCXHNN sẽ không được tham gia việc tham vấn các báo cáo ĐTM. Quy định này trái với tình hình thực tế về sự cần thiết tham vấn các báo cáo ĐTM của các dự án phát triển kinh tế-xã hội ở trên thế giới cũng như ở trong nước ta trong nhiều năm qua. Quy định này cũng trái ngược với cam kết của nhà nước với các tổ chức quốc tế về hài hoà quy trình thực hiện ĐTM và ĐMC ở nước ta.Tình hình thực tế về xây dựng cũng như phê duyệt và thực hiện báo cáo ĐTM ở nước ta trong thời gian qua đã minh chứng tương đối đày đủ nhu cầu đó.
Quy định này ngược lai với nội dung quy định trong điều 145 về trách nhiêm tham vấn của các TCXHNN. Mong rằng các quy định dưới luật sẽ khắc phục nhược điểm đó.  

GSTS Lê Thạc Cán - Viện Môi trường & Phát triển Bền vững
Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam.
 
 

Lượt xem: 1519

Các tin khác

Hậu duệ Cây Di sản nghìn tuổi miền Đông Nam Bộ được trồng trên đất tổ Hùng Vương

(27/03/2024 09:47:PM)

Cây Bàng bên ngôi đình thờ danh tướng thời nhà Mạc được vinh danh Cây Di sản Việt Nam

(19/03/2024 05:31:PM)

Phát động Cuộc thi viết về Cây Di sản Việt Nam

(15/03/2024 06:18:PM)

Cây Gạo cổ thụ của làng rèn ven sông Hồng được vinh danh Cây Di sản Việt Nam

(10/03/2024 05:44:PM)

Thống kê số lượt truy nhập hàng ngày trên Website VACNE tháng 2/2024

(09/03/2024 03:12:AM)

Kế hoạch hoạt động chính các tháng 3&4 năm 2024 của Hội

(29/02/2024 05:14:PM)

Cây Bách xanh đầu tiên được công nhận là Cây Di sản Việt Nam

(27/02/2024 10:18:PM)

Cây đa hơn 300 tuổi tại thành phố Chí Linh được vinh danh là Cây di sản

(22/02/2024 11:54:PM)

Đã cơ bản thống nhất việc biên soạn cuốn sách về tài nguyên thiên nhiên đóng góp cho phát triển xanh bền vững

(22/02/2024 11:40:PM)

VIDEO

Truyền hình TN-MT Số 03: Bảo tồn Cây Di sản, Anh hùng ĐDSH, ...

Xem thêm

TRANG VÀNG MÔI TRƯỜNG VACNE