Lam và dự án về sự nóng lên toàn cầu
Một cuộc tranh luận giữa hai diễn giả trên bục giảng đại học đã thôi thúc cô gái 22 tuổi Lê Giang Lam đi tìm hiểu biến đổi khí hậu có ý nghĩa gì với chính đất nước của mình.
 |
| Lê Giang Lam |
 |
| Một góc làng gốm Thổ Hà trong dự án ảnh môi trường của câu lạc bộ GreenZoom. Họ muốn báo động nguy cơ Thổ Hà sẽ mất đi vẻ đẹp cổ kính, không gian trong trẻo của ngày xưa vì nạn ô nhiễm - Ảnh: GreenZoom |
Lam nói: “Ở Anh ai cũng biết về biến đổi khí hậu và thảo luận về nó”. Điều này trở nên thú vị hơn khi cô biết VN là một trong những nước chịu nhiều tác động nhất trước tình hình mực nước biển dâng. Nhưng chỉ khi nghe hai diễn giả được ĐH Cambridge mời tới tranh luận trước sinh viên về biến đổi khí hậu, Lam mới thấy vấn đề này gần gũi và quan trọng ra sao với VN.
Trong hai diễn giả đó, một người là giáo sư Mohan Munasinghe - phó chủ tịch Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu. Ông đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển hài hòa cũng như nghĩa vụ của các nước phát triển phải hỗ trợ nước nghèo vừa phát triển vừa “xanh” hơn.
Người còn lại, Lam kể, là một ông già bảo thủ, cho rằng biến đổi khí hậu không phải do con người tạo ra mà là chuyện đương nhiên, do thiên nhiên gây nên và con người không thể làm gì để thay đổi điều đó. Cuộc tranh luận này là lý do Lam quyết định thực hiện luận văn tốt nghiệp ĐH Cambridge của mình với đề tài về biến đổi khí hậu. Điều này đã đưa cô đến dự án “Quan điểm toàn thế giới về sự nóng lên toàn cầu” (WWViews) được thực hiện trên khắp thế giới.
Hơn 90 người dân từ 31 tỉnh thành đã tham dự WWViews tổ chức tại VN. Lam chia sẻ: “Bất kể đến từ đâu, trình độ học vấn cao thấp thế nào, tất cả đều quan tâm đến những tác động của biến đổi khí hậu tới đời sống thường ngày và kế sinh nhai của họ. Điều ấy chứng tỏ nếu người dân được tin tưởng và được cung cấp thông tin, họ có thể đưa ra quyết định cho mình”. Kinh nghiệm quý báu này giúp Lam có cái nhìn mới về cách tiếp cận cộng đồng.
Với cô, các nhà khoa học và lập chính sách không thể bỏ qua tiếng nói của người dân, bởi “họ có những trải nghiệm thực tế có thể đưa tới các ý tưởng, giải pháp mà các nhà khoa học và hoạch định chính sách dễ bỏ qua”. Chắc chắn những kinh nghiệm quý báu này sẽ giúp Lam trong dự định quay lại Anh để lấy bằng thạc sĩ về kinh tế phát triển hoặc kinh tế học môi trường.
“Chàng trai biến đổi khí hậu”
Đó là tên gọi trìu mến mà nhiều người đã đặt cho Hoàng Đức Minh - một sinh viên 19 tuổi đang học Trường đại học Thủy lợi nhưng lại bén duyên với chuyện biến đổi khí hậu.
Minh đang là một thủ lĩnh cho dự án “Nâng cao nhận thức về môi trường và biến đổi khí hậu” (RAECP) do chính anh khởi xướng với mục tiêu tìm kiếm, tập hợp và dịch các tài liệu về môi trường, đặc biệt là sự nóng lên của Trái đất và chuyện biến đổi khí hậu để phổ biến cho giới trẻ tại VN.
 |
| Hoàng Đức Minh |
Dự án “Nâng cao nhận thức về môi trường và biến đổi khí hậu” do Minh thành lập thu hút nhiều bạn sinh viên đam mê và ý thức về môi trường. Mỗi thành viên trong dự án đều phải quan niệm “khi tham gia dự án cũng đồng nghĩa với việc bạn đang tự giúp mình”.
“Nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ, không biết rằng mỗi ngày chúng ta sống là đã lấy đi một phần của môi trường sống xung quanh. Do đó, mỗi người phải tự ý thức việc có trách nhiệm bù đắp lại phần mất mát đó. Hơn ai hết, mỗi bạn trẻ - những người chủ tương lai thật sự - phải ý thức được trách nhiệm đối với môi trường sống để tự mình nâng cao ý thức hơn trong việc tránh tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời vận động những người xung quanh cùng thực hiện” - Minh nói.
Công ty xanh
Tốt nghiệp thạc sĩ ngành xây dựng tại ĐH Nottingham (Anh), nhưng chàng trai trẻ sinh năm 1984 Lưu Đức Hiệp lại ngả sang con đường gắn sự nghiệp của mình với “phát triển bền vững”.
 |
| Lưu Đức Hiệp |
Nhiều người biết đến Hiệp vì tên của anh gắn liền cùng câu lạc bộ GreenZoom với những dự án nhiếp ảnh về môi trường. Ý tưởng về một dự án nhiếp ảnh về môi trường Hà Nội ra đời khi Hiệp còn đang du học, kết hợp cùng với Thùy Dương - khi đó còn là SV năm 4 ĐH Ngoại thương. Đây là một trong những câu lạc bộ đầu tiên về môi trường ở Hà Nội và đã tạo được tiếng vang lớn, bắt đầu từ dự án ảnh về làng gốm Thổ Hà - một ngôi làng cổ cả về kiến trúc lẫn thâm niên nghề làm gốm nhưng đang bị ô nhiễm nặng bởi những tác động của con người.
Cả nhóm miệt mài hàng tháng ở làng để ghi lại mọi ngóc ngách nơi đây và thành quả cuối cùng là một triển lãm ảnh gây được tiếng vang. Không dừng ở nhiếp ảnh, Hiệp đã cùng các thành viên trong câu lạc bộ đưa vấn đề môi trường lên kịch để dễ tiếp cận nhiều đối tượng khác nhau hơn. Thành công ngoài sức tưởng tượng đã khiến chàng trai trẻ đang du học ở trời Tây suy nghĩ: “Môi trường là một phần của bản thân mỗi người và mình phải có trách nhiệm hơn với cuộc sống”. Sau khi tốt nghiệp ở Anh, Hiệp quyết định sang Úc học thêm về phát triển bền vững trước khi về VN cuối năm 2008 để lập Công ty Greennocom.
Hai trong số các dự án mà công ty Hiệp tư vấn đang được chú ý là “Văn phòng xanh” và dự án giáo dục môi trường Go Green. Văn phòng xanh là một mô hình được áp dụng đầu tiên tại Phần Lan những năm cuối thập niên 1990 và lan nhanh ra các nước, nhưng ở VN chỉ mới biết đến vài năm gần đây. Trong khi đó Go Green là dự án chuyên giáo dục giới trẻ có ý thức hơn về môi trường sống xung quanh cũng như cung cấp các kiến thức cần về sống xanh, phát triển bền vững.
Greennocom cũng chuyên tư vấn cho các công ty sản xuất sử dụng công nghệ ít chất thải hơn và xây dựng quy trình xử lý chất thải ở các lĩnh vực kinh doanh ô nhiễm cao.
HƯƠNG GIANG - PHI LONG
(Tuổi Trẻ, 17/2/2010)