Tháng 5. Vào hạ. Nắng gay gắt, nóng ran, cơn mưa rào bất chợt, thảng thốt ve ngân, ngơ ngác bằng lăng tím, bật thức vài chùm hoa phượng đỏ… Lòng chợt nghĩ và nhớ vẩn vơ.
                             
Nhớ cánh đồng làng mùa gặt. Xóm làng  được điểm tô một màu vàng dưới nắng. Rạ rơm vàng nâu phơi đầu ngõ, cuối  vườn, dọc đường làng, bãi trống, gò hoang. Lúa vàng tươi cả sân phơi.  Đàn gà với bộ lông vàng tía chẳng buồn bới tìm, nhẩn nha mổ vài hạt thóc  rồi đưa chân nghịch bới. Những chú bò lông vàng nâu thung dung trên  cánh đồng phơi gốc rạ vàng xỉn ngập trong không gian vàng dịu nắng ban  mai, vàng se nắng ngả về chiều. Vắt mình ngang qua dãy núi xa xa cuối  cánh đồng, mây cuối ngày từng tảng sậm vàng ngả màu huyết dụ đùn lên như  tổ mối đất. Cái sắc vàng như biến ảo ấy, hồi nhỏ, tôi mặc định chỉ có ở  làng mình, để rồi nâng niu gìn giữ nó suốt dài dọc cuộc đời.
Nhớ đêm trăng sáng cùng bạn bè trang lứa  đuổi bắt đom đóm cho vào lọ thủy tinh, đưa tay huê huê dẫn dụ những con  từ xa bay lại rồi chộp lấy. Có biết đâu, ánh sáng nhấp nháy ma mị kia  có thể là tín hiệu cầu cứu, mà đồng loại chúng lại nhầm tưởng niềm vui  rủ rê nhập đàn cùng làm cuộc phiêu lưu. Nhớ trò chơi trốn tìm, hễ bị  “bùm” đúng tên là chịu “chết” chứ chẳng hề chối cãi, dù trong góc tối ấy  có đến vài ba đứa cùng nấp trốn. Trẻ con vốn thật thà!
    
        
            |  | 
        
            | Ảnh: DUY LÊ | 
    
Nhớ ngày ôn thi năm cuối cấp. Bài vở dồn  nén trong thời gian gấp gáp, không gian ngột ngạt oi bức giữa thời khắc  giao mùa. Tháng 5, vọng về từ tiềm thức hồi trống tan trường, những  buổi học cuối cùng, lời thầy-cô giáo, cuốn lưu bút chuyền tay viết vội,  tấm hình chụp chung trước sân trường… Mùa hạ cuối đi qua cuộc đời đã hơn  35 năm mà như vừa mới đấy! Bất giác tôi muốn vùng dậy, một mình lang  thang trên phố dõi mắt trông theo các em đồng phục tinh khôi vỡ ùa từ  khuôn cửa lớp, trên sân trường, trước cổng, tỏa ra khắp nẻo đường loang  loáng nắng.
Tháng 5, nhớ bước chân mình đổ dồn lên  bóng nắng, mới chớm trưa mà ràn rạt nắng về. Chợt giật mình bắt gặp từng  đàn bướm cánh vàng nhạt, mỏng mảnh chập chờn gọi nắng. Dưới bóng nắng  xiên tán lá, giữa chang chang sắc vàng pha bụi đỏ, bên bờ suối, giữa  đồng không, dưới tán rừng già, bên ghềnh khe đá…, bươm bướm chập chờn  thành đụn, thành đàn ngợp một góc trời như reo vui, như đùa cùng nắng  gió. Đôi chỗ chúng đậu thành thảm, chen lấn lên nhau xếp thành lớp, cánh  mỏng khép mở nhẹ nhàng như khoe như diễn. Theo cùng đàn bướm, ta thường  bắt gặp những chú sẻ nâu lượn cùng, đuổi bắt, tránh né mà quyện hòa như  thể dâng hiến bởi cuộc sinh tồn kia là lẽ đương nhiên giữa các loài  thiên địch. Đã đi qua tuổi thơ đuổi chim bắt bướm từ lâu lắm, thế mà lần  nào nhìn thấy đàn bướm chập chờn trong nắng gió, tụ rồi tan, tan rồi tụ  khi cao khi thấp, chậm nhanh không theo quy luật với vũ điệu tập thể  đông nghìn nghịt lòng cũng vẫn say, vẫn đắm! Chúng từ đâu đến? Từ bát  ngát không gian nhiều nắng gió, nơi đất bazan tơi vỡ bụi mờ ẩn mình  những thảm thảo mộc ngủ yên? Chúng là gió, là sương? Chúng nương theo  gió, theo hơi sương tựa hồ như phát tán? Chúng tụ lại gọi mưa đầu mùa để  rồi ẩn mình vào đất cho lớp lớp mầm sống cựa mình, bừng thức sau mưa?
Tháng 5 ngồi nhớ. Nỗi nhớ chắp vá, có  nắng của ngày xưa, nắng của bây giờ. Thì cứ im lặng cho kỷ niệm chạy về  từng giọt, từng giọt đọng lại thành tên: Nhớ…