Độc đáo cây di sản Việt Nam: Cung đường cây di sản trên đảo tiền tiêu

CÂY DI SẢN VIỆT NAM

Thứ Bảy, 13/01/2024 | 04:25:00 PM

Chùm cây ngô đồng, cây nánh, cây kén, cây đa núi… đã hiện hữu hàng trăm năm ở Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam) trước khi con người khám phá ra xã đảo. Những "cụ" cây này đã đi cùng năm tháng, gắn chặt với đất và người xứ cù lao xanh.

Cây cao bóng cả

Nhắc đến ngô đồng, người ta nghĩ ngay đến giống cây đặc trưng của xứ đảo Cù Lao Chàm. Cây mọc thành rừng, không còn xa lạ với nhịp sống của người dân ngoài đảo. Nhưng với một cụm cây ngô đồng vừa được công nhận Cây di sản VN ngoài xã đảo Cù Lao Chàm, không phải ai cũng tỏ tường.

Cụ bà Lê Thị Kề ( 82 tuổi, ở thôn Bãi Làng, xã Tân Hiệp) kể từ khi con người khai phá ra đảo Cù Lao Chàm thì cây ngô đồng đã có mặt ở đó cả mấy trăm năm trước rồi. Riêng với chùm cây ngô đồng đỏ nằm ngay đoạn dốc Suối Tình, theo ước tính của cơ quan chức năng, có 3 cây ngô đồng đỏ tuổi đời 200 - 300 năm. Bà bảo người dân xã đảo luôn tôn thờ những "cụ" thảo mộc, nên lớp người già thường căn dặn lớp trẻ mỗi lần đi ngang qua cây đều phải giữ im lặng, cúi đầu như một cách để cảm tạ thần rừng, thần núi đã ban phước lành cho xứ đảo tiền tiêu.

Cây ngô đồng không chỉ là biểu tượng của xứ đảo cù lao, mà những sản phẩm làm ra từ cây rất có giá trị, được người dân lẫn du khách ưa chuộng. Những chiếc võng đan từ vỏ cây ngô đồng được ví von là sản phẩm thủ công "độc đáo nhất thế giới". Để tạo ra được một chiếc võng, người thợ phải mất hơn 2 tháng công, chưa kể thời gian chuẩn bị nguyên liệu. Ngoài ra, còn đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ, nhẫn nại... "Võng ngô đồng có tác dụng trị phong, trị đổ mồ hôi trộm, nằm võng ngô đồng thấy rất khỏe, ngon giấc. Chiếc võng ngô đồng còn gắn liền với sự hình thành và phát triển của vùng đất Cù Lao Chàm, trong đó ẩn chứa những tâm tư, tình cảm của người dân xứ đảo", cụ Kề tấm tắc.

Án ngữ miếu tổ nghề yến ở thôn Bãi Hương là bộ đôi cây nánh (thàn mát) và kén hơn 200 năm tuổi. Cây kén nằm góc phải sân, cây nánh nằm góc trái. Tán 2 cây quyện vào nhau, che mát cả khoảng sân trời. Với người dân ở đây, từ lâu bóng cây đã trở thành một "di sản". Mỗi chiều, cả làng tụ tập về đây; người lớn đan lưới, trò chuyện, trẻ con chơi đùa, đọc sách...

Cung đường cây di sản

Từ miếu tổ nghề yến, hướng mắt về núi đá Cù Lao sẽ thấy tán cây đa hơn 600 năm tuổi sừng sững bên vệ đường. Thân cây như một vách thành, hệ rễ vươn lên cao chống đỡ vòm lá rộng như ôm chặt núi đá.