Sáng 19/3/2011, đông đảo các nhà khoa học, các nhà hoạt động xã hội và những người yêu thiên nhiên môi trường; cùng đông đảo các cơ quan Thông tấn, báo chí đã về làng cổ Mơ Chùa (nay là thôn Nhuận Trạch, xã Vạn Thắng, Huyện Ba Vì –TP. Hà Nội) chứng kiến sự kiện: Cây thị nghìn tuổi được VACNE trao bằng công nhận là cây di sản Việt Nam.
Theo giới chuyên môn, cây thị ở thôn Nhuận Trạch được đánh giá là một trong những cây cổ thụ nhất còn tồn tại ở nước ta và theo người dân địa phương nó đã trường tồn ở đây cả nghìn năm. Hiện nay, thân cây thị này vẫn rất to, chu vi 12,5m; chiều cao cả tán 32m; chu vi cả bạnh vè sát đất tới 15m. Nhờ cây đứng trong khuôn viên ngôi đền cổ, xây từ thời Lý, thờ Linh Lang đại vương, nên được cộng đồng bảo vệ tới ngày nay.
Phát biểu khai mạc buổi lễ trọng thể này, TS. Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch VACNE đã bày tỏ sự vui mừng về sự trùng hợp ngẫu nhiên là đúng vào ngày này của năm trước, hướng về Đại lễ 1000 năm Thăng Long- Hà Nội, Hội BVTN&MT Việt Nam đã phát động phong trào này, thì lại được về Nhuận Trạch, cùng với chính quyền và nhân dân địa phương dự Lễ công nhận Cây thị nghìn tuổi là cây di sản Việt Nam. Ông Chủ tịch VACNE cũng khẳng định: Việc làm này, chỉ là bước kế tiếp truyền thống bảo tồn di sản của dân tộc, và nhờ thế tới hôm nay chúng ta mới có cây cổ thụ này.
Chu vi cây thị 12,5 m
Ông Sinh cũng chia sẻ thông tin: sự kiện tổ chức bảo tồn cây di sản không chỉ lan rộng nhanh chóng trong nước, mà còn được bạn bè các nước trên thế giới quan tâm. Một số người còn yêu cầu VACNE cho họ đóng góp phòng chống sét cho cây cổ thụ. Đặc biệt, mới đây ông Tổng thư ký Công ước Đa dạng sinh học của Liên hợp quốc sang Việt Nam hội thảo đã biết về sự kiện này. Nhưng rất tiếc ông không còn thời gian để về Nhuận Trạch để trực tiếp tham gia sự kiện này cùng người người dân địa phương.
Sau khi cùng ông Phùng Văn Điền, Chủ tịch UBND xã trực tiếp đón nhận Bằng Chứng nhận Cây Di sản của VACNE, từ tay PGS.TS Phạm Bình Quyền, Tổng thư ký Hội, ông Nguyễn Văn Mẫn, trưởng thôn Nhuận Trạch phát biểu: “Cây thị không chỉ đơn thuần là một cây tự nhiên mà đã trở thành một phần máu thịt của người dân Nhuận Trạch, vừa là chứng nhân, điểm tựa về tinh thần cho cả cộng đồng lại vừa biểu thị của sức mạnh, sự trường tồn nơi đất lành. Bởi thế, trong thời gian qua, dù chưa có ai vận động và không có cơ quan nào tài trợ, nhưng bà con vẫn tự giác bảo vệ, chăm sóc cây cổ thụ và ngôi đền cổ này”.
Toàn cảnh Lễ vinh danh
Một số lão niên ở thôn Nhuận Trạch còn kể hàng loạt về sự kiện mang màu sắc tâm linh liên quan đến cây cổ thụ này và người dân địa phương đã coi đây như vật báu của cộng đồng. Suốt hai cuộc chiến tranh vệ quốc, trong khuôn viên này nhất là dưới bóng cây thị, nhiều đơn vị du kích, bộ đội đã chọn làm nơi ẩn nấp, nhưng điều kỳ lạ là ngôi đền và cây thị vẫn nguyên ven. Thậm chí tháng 6 năm 1954, khi thực dân Pháp ném bom Na pan phá sập ngôi đình của làng gần đó, nhưng cây thị và ngôi đền này lại vẫn nguyên vẹn, thậm chí không hề bị một mảnh bom nào.
Trước sự kiện cây thị được VACNE vinh danh là cây di sản Việt Nam, trung đoàn 1506 Bộ Tư lệnh công binh - một trong những đơn vị được cây thị che chở đẫ gửi hoa và tặng phẩm về chào mừng. /.
Bích Thủy