Chào hỏi xong, tất cả các cặp mắt đều hướng lên ngọn cây nghiến đại thụ. Bao nhiêu vất vả tiêu tan.
Nguyễn Ngọc Sinh – VACNE
Đặt xong tấm bia đá, căng xong tấm phông cho buổi lễ, bà con trong bản đã tề tựu đông đủ, cán bộ huyện, cán bộ tỉnh đã đến cả, trên chục xe con. Chưa bao giờ bản này thấy lượng lớn người và xe như vậy. Nhưng đại quân vẫn chưa đến. Phía ngoài đường, cách đây trên 20km, mọi người đang bắt xe khách, nhờ xe máy. Xe con ở đây cũng đang quay lại. Tôi sốt ruột, nhưng không quá lo lắng. Tình huống xấu nhất là cứ thực hiện Lễ vinh danh theo kế hoạch đã đặt ra. Chim vẫn kêu, mặt trời lên cao hơn, nhưng các cây nghiến đại thụ đang che nắng, đang gọi gió mát đến. Nét mặt cụ già và người dân bản rất bình thản. Thế là vui rồi.
Niềm vui càng dâng lên khi phía chân dốc mấy xe con đang lao nhanh về đích. Giáo sư nguyên bộ trưởng xuống xe, mấy chục con người lặn lội từ Hà Nội lên đây xuống xe, các phóng viên xuống xe. Chào hỏi xong, tất cả các cặp mắt đều hướng lên ngọn cây nghiến đại thụ. Bao nhiêu vất vả tiêu tan. Nhiều người xô đến gốc, ôm lấy thân cây. Cụ già bản kín đáo quay mặt đi chỗ khác. Tôi phải nhắc khéo, các phóng viên tác nghiệp đi chứ. Thế mà phải mãi sau, 4 máy quay của VTV, VTC, Thông tấn xã và Truyền hình Cao Bằng, hàng chục máy ảnh của Báo đài Trung ương, địa phương và cá nhân mới tới tấp ghi hình. Tôi thấy rất rõ là họ chỉ ghi hình các cây nghiến và những người dân bản, tuyệt nhiên không chụp lưu niệm cho nhau như thường thấy. Cụ già bản được mời phỏng vấn, tôi không nghe rõ các câu hỏi và trả lời, nhưng tôi biết câu chuyện đang được nói tới. Các ông bố trẻ được mời chụp cùng các con nhỏ. Ở đây họ kết hôn sớm lắm, mà toàn thấy bố bế con thôi, hay là hôm nay để mẹ diện quần áo dân tộc.
Ông Chánh Văn phòng huyện phải yêu cầu mấy lần, oang oang loa truyền thanh, mọi người mới ổn định dần chỗ ngồi. Rồi tiếng hát then, tiếng đàn tính lại réo rắt vang lên. Các cô gái Tày Nùng lại làm các chàng trai Hà Nội ngẩn ngơ. Mấy tay phóng viên lại gí máy thật sát, đứng thật lâu khi ghi hình, chụp ảnh.
Tôi giật mình khi được mời lên khai mạc buổi lễ. Tôi lúng túng một lúc, rồi mới định thần được. Thực ra, đâu có cần khai mạc, buổi lễ này đã được bắt đầu từ lâu rồi. Vì vậy, tôi chỉ cảm ơn cụ già bản, bà con trong bản và những người đã gìn giữ rừng nghiến bao năm nay, cảm ơn tỉnh, huyện và các hội viên đã tham gia việc chuẩn bị và tham dự buổi lễ, cảm ơn các phóng viên đã tới đây chia sẻ sự kiện này với người đọc, người xem trong và ngoài nước. Rồi tôi lại chìm sâu vào suy nghĩ, suy nghĩ về cuộc đời của những cây nghiến ngàn năm, về những con người đã giữ gìn và bảo vệ những cây nghiến đó, về số phận con người, về cuộc sống. Nhỏ bé thôi, tầm thường thôi, nhưng sao nghẹn ngào, chỉ muốn khóc, muốn được chia sẻ.