Trẻ quê thích nhất mưa rào. Cái thứ mưa vừa đường đột, vừa dữ dội ấy đem đến bao điều kỳ diệu. Còn thú vị gì hơn khi trời nóng ngột ngạt, oi nồng, mưa xuống, không khí mát mẻ cho ta cảm giác dễ chịu. Ngay lúc mây đen kéo về, trẻ con đã háo hức vì sắp được thả hồn trong gió mưa. Có đứa đem chậu thau đồng, xoong nồi ra gõ ầm ĩ. Chúng nhảy nhót, hò reo khắp sân, ngửa mặt lên trời đón những hạt mưa táp vào mặt rát rạt. Chỉ một lúc, sân sướng, ngõ đường ngập trắng nước. Thế là tất cả đổ ra đường "sống trâu” đuổi nhau. Cá tôm cũng được dịp "mừng nước” bằng những vũ điệu riêng. Các chàng cá rói mình tròn lẳn, mắt có vành khuyên đỏ tinh nghịch nhảy vọt lên cao trước sự thán phục của lũ cá cờ, cá thòng đong nhỏ xíu. Mấy chị cá chép bụng mang dạ chửa chỉ chờ mưa xuống là làm tròn thiên chức của mình nên không quản vất vả, ngược dòng nước chảy xiết, nhảy vọt lên bờ đẻ trứng. Vì thế, nhiều nàng vừa lơ ngơ với bụng trứng tức căng đã bị tóm gọn. Cá trôi, cá trắm, cá diếc nhút nhát chỉ quẩn quanh đón dòng nước chảy. Đặc biệt nhất phải kể đến lũ cá rô vượt cạn. Khi nước mưa từ mặt đất chảy xuống ao hồ, mương ngòi, họ hàng nhà rô tụ tập thành từng đàn ở ven bờ. Những chàng rô đực thân hình dài nhẵng cùng cái đầu bướng bỉnh thể hiện bản lĩnh hăm hở bơi lách trước. Không ngại ngần, các chị rô bầu bĩnh cùng cái bụng đầy trứng hối hả theo sau. Nhờ có đôi mang với gai cứng và lớp vảy nhám mà lũ rô đồng leo lên bờ dễ dàng. Chúng hô hấp bằng cả mang và mũi nên những nơi chúng vượt cạn rất dễ nhận ra vì cứ vài phút chúng lại thò mũi lên hít không khí một lần. Rồi chúng chọn những nơi có dòng nước chảy hay vũng nước trên cạn làm nơi duy trì nòi giống. Lũ trẻ chia thành từng tốp đi dọc bờ ruộng hay trong vườn, đường làng, lắng nghe tiếng cá lách chách. Có khi hoa mắt vì nhìn thấy đàn cá lách trong sân hay sau hiên nhà. Bắt loài cá này phải thật nhanh mắt nhanh tay, nếu không chỉ loáng cái chúng đã lách vào bụi cây hay nhảy xuống rãnh nước. Cứ thế, chả mấy mà được lưng giỏ cá.
Sung sướng nhất là lúc đổ giỏ cá ra chậu. Con nào cũng béo vàng, uốn éo người tìm cách thoát thân. Cả nhà háo hức chờ bữa cơm với món cá rán giòn, béo ngậy. Những con đực đem kho niêu đất với chay khô, gừng tươi, ủ trấu vài tiếng là nhừ, ăn được cả xương, thơm điếc mũi. Món cá rô nấu rau cải canh với gừng cũng ngon không kém. Những bữa cơm đầm ấm với món ăn từ cá rô đồng là hành trang theo tôi suốt cuộc đời.
Bắt cá rô vượt cạn, hạnh phúc thật bình dị, nhưng đâu dễ tìm. Giờ đi chợ, chỉ thấy cá rô đầu vuông nuôi, màu nâu sẫm, thịt nhạt thếch. Càng da diết nhớ ngày xưa!