Biểu tượng là một nội dung quan trọng mà nhiều nhà tổ chức sự kiện thường không quan tâm đúng mức.
Phó Hội Viên – VACNE
Các cơ quan nhà nước lại càng không để ý. Ai mà chẳng biết, cần gì biểu với chả tượng. Vì thế mới có chuyện một cơ quan Cục nọ xây dựng xong biểu tượng của mình để phục vụ công tác truyền thông, đối nội đối ngoại, muốn đăng ký bản quyền thì được trả lời là không cần. Hơn thế, sau đó lại được Bộ sử dụng luôn làm biểu tượng ngành. Lúc bộ phận này chuyển sang Bộ mới, lại được Bộ mới đổi một số mầu và cũng lấy làm biểu tượng.
Biểu tượng của Chương trình Môi trường của Liên hợp quốc được xây dựng ngay sau Hội nghị Môi trường và Con người, nên có hình người là trung tâm ở giữa môi trường xanh. Biểu tượng môi trường của Việt Nam hình tròn, sử dụng một mầu, hình đất nước chữ S ở giữa, nổi lên là cây nhân cách hóa, bên đất bên biển. Biểu tượng này đã rất quen thuộc với mọi người và cũng được nhiều cơ quan, tổ chức khai thác. Biểu tượng của VACNE cũng vậy. Thế thì tại sao biểu tượng của sự kiện “Bảo tồn Cây Di sản Việt Nam” lại không gắn kết với chiều hướng chung đó nhỉ?.
Vị họa sỹ kiêm nhiều sỹ khác của Hội được mời lên tiếp thu ý tưởng, giúp sáng tạo. Ông này quá giỏi, nhiều lần trình bày sách cũng như các gian triển lãm của Hội. Ông là Giám đốc một trung tâm nghệ thuật môi trường thuộc Hội. Trao đổi cởi mở. Sáng tạo tập thể. Và biểu tượng Bảo tồn Cây Di sản Việt Nam được định hình.
Tất nhiên là có đăng web của Hội để xin ý kiến các hội viên. Ông họa sỹ mất ăn mất ngủ vì cây gầy cây béo, nét đậm nét nhạt. Nhưng rồi đạt sự nhất trí cao và biểu tượng ra đời. Nội dung đơn giản, chữ viết ngắn gọn, cả tiếng Việt và tiếng Anh. Không có dấu hiệu của sự quảng cáo trên đó. Các cây đa cây đề của Hội rất ưng, quyết định cấp cho mỗi cây được công nhận Cây Di sản Việt Nam một bia đá. Cho người đi hỏi giá cả, thấy khá đắt, chắc là Hội không chịu nổi. Đành hạ thấp chất lượng bia xuống: sử dụng đá vôi vậy.
Có buổi đang vui vẻ, bỗng ầm ầm cả Văn phòng. Một giáo sư ngành địa chất bước vào, không hài lòng. Tại sao lại đá vôi. Ít nhất cũng phải đá kim sa đen, chữ nhũ vàng. Không có tiền à, thì tặng một vài cái ban đầu thôi, sau đề nghị các nơi tự bỏ tiền ra, mình thiết kế giúp. Sự việc sau đó diễn ra đúng như vậy, mặc dù có người vẫn ấm ức. Kiểu gì chẳng phải khắc đi khắc lại. Các Cây Di sản vài trăm năm tuổi rồi, có khi còn chừng ấy tuổi nữa thì sao. Trăm năm bia đá thì mòn. Dân gian bảo thế mà.
Lúc đầu, đến cái bệ đá đặt bia cũng phải gợi ý. Nhưng bây giờ thì không cần rồi. Quần chúng sáng tạo nhiều kiểu đẹp lắm, rất hợp với khung cảnh từng nơi. Gần đây có nơi làm hình cuốn thư, rất hoành tráng. Tâm lý chung là đang muốn khắc bia đá cao to hơn đề xuất của Hội. Vẫn biết Hội không phải chi tiền, nhưng kích cỡ phải hợp lý mới đẹp.
Mới hơn 2 năm mà đã có biết bao nhiêu chuyện. Nhiều chi tiết đã bị quên đi, nhưng những gì còn đọng lại cũng đủ cho thấy sự chuẩn bị công phu kỹ lưỡng của Hội cho sự kiện này. Bia đá có rồi, biểu tượng khắc lên đó có rồi và được đặt vào bệ rồi. Thông tin phản hồi từ những nơi đã được vinh danh nói chung là tích cực. Những từ như “đổi đời”, “khác hẳn” đã được nhắc tới. Nhiều Thầy cô hướng dẫn thực tập cho sinh viên, cho học viên cao học hoặc cho những người dự tập huấn đã dẫn những người đó tới các cây được vinh danh. Chính các Thầy cô này cũng phải ngỡ ngàng. Nhưng 2 năm chưa phải là đã dài để đánh giá sự kiện mà yếu tố thời gian là một nội dung rất quan trọng. Bia đá dù có mòn, nhưng sự kiện còn đó và phát triển là được.
Còn nhớ, hồi các Thầy đang thảo luận về sự kiện này, có 2 người đã tâm sự với nhau bằng thơ lục bát bình dân. Trong bối cảnh Hội nghèo, chén rượu không phải là rượu ngoại, mà là rượu nút lá chuối. Tự thưởng nhau ly rượu mùi đã là quá tầm. Và họ tâm đắc với nhau về sự kiện Bảo tồn Cây Di sản Việt Nam mà Hội vừa phát động như sau:
Bạt ngàn cổ thụ lặng yên
Một tia chớp nổ mọi miền đều vui
Mình Ta thưởng chén rượu mùi
Liệu ngàn năm nữa có người tri ân.
Quán Cà phê Môi trường, 24/3/2012