5 cách COP30 có thể đạt tiến bộ nơi các kế hoạch khí hậu của các quốc gia còn thiếu sót
(VACNE) - PGS. TS Lê Bắc Huỳnh, Phó Tổng thư ký VACNE vừa gửi cho BBT bài viết của Viện Tài nguyên Nước (WRI). Xin đăng tải lên Website VACNE để những người quan tâm tham khảo.
Giữa tình trạng nắng nóng kỷ lục và tác động khí hậu ngày càng nghiêm trọng đến đời sống con người, năm 2025 là một bước ngoặt đối với hành động khí hậu toàn cầu, khi các quốc gia gia hạn các cam kết khí hậu của mình — được gọi là Các Đóng góp do Quốc gia tự quyết định (NDCs) — theo Thỏa thuận Paris quốc tế. Quá trình này cho thấy liệu tham vọng toàn cầu trong việc đối phó với biến đổi khí hậu có đang tăng nhanh đủ để trực diện với khủng hoảng hay không.
Trong thập kỷ qua, Thỏa thuận Paris đã mang lại những tiến triển đáng kể. Trước khi thỏa thuận được ký kết, thế giới đang lao nhanh đến nhiệt độ trung bình cao hơn 4 độ C (7,2 độ F) vào cuối thế kỷ. Mười năm sau khi thỏa thuận được thông qua, các NDC mới nhất và các chính sách hiện tại đưa chúng ta gần hơn đến con đường tăng nhiệt 2,3-2,8 độ C (4,1-5,0 độ F) — khá hơn một chút so với con đường dự kiến trước đó là 2,6-3,1 độ C (4,7-5,6 độ F).
Thậm chí với sự chuyển dịch này, chúng ta vẫn còn ở mức vượt xa 1,5 độ C (2,7 độ F) – ngưỡng mà Thỏa thuận Paris đặt ra để ngăn chặn một số thiệt hại nghiêm trọng nhất từ hiện tượng nóng lên toàn cầu. Và mặc dù một số ngành đang thể hiện động lực thực sự — bao gồm năng lượng tái tạo, giao thông và các hành động về sử dụng đất được phản ánh trong các NDC của nhiều quốc gia — tiến trình chung vẫn diễn ra chậm một cách nguy hiểm.
Mỗi phần độ ấm mà Trái Đất tránh được đều giúp đảm bảo một tương lai an toàn, xanh hơn. Và khoản đầu tư cần thiết để đạt được điều này ít hơn nhiều so với chi phí của con đường thay thế, con đường đó sẽ dẫn đến lũ lụt tăng, cháy rừng, nguồn cung thực phẩm không ổn định và những sinh mạng bị tàn phá.
Tại Hội nghị Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu hàng năm (COP30) ở Belém, Brazil, các quốc gia phải đối mặt với khoảng cách giữa những cam kết khí hậu hiện tại và những gì cần thiết để mở ra một nền kinh tế mới tốt hơn cho cả con người và hành tinh.
Ở đây, chúng tôi đề xuất năm hành động chính mà các nước có thể đồng thuận để có một phản ứng đáng tin cậy:
Khẳng định lại mục tiêu 1,5 độ C và ủy quyền xây dựng một lộ trình toàn cầu cho tham vọng và thực hiện.
Thúc đẩy hành động theo lĩnh vực ngắn hạn để đạt được các mục tiêu toàn cầu 2030.
Huy động các chiến lược dài hạn cho quá trình chuyển đổi công bằng, kiên cường đến mức phát thải bằng không.
Củng cố các sáng kiến liên chính phủ để tăng cường hiệu quả.
Cung cấp gói tài chính đáng tin cậy để hỗ trợ các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng.
Với các nước cùng hội tụ dưới một mái nhà, sẽ cần có một phản ứng chính trị rõ ràng nhằm đối mặt với thiếu hụt về tham vọng và tận dụng các cơ hội kinh tế, xã hội và những cơ hội khác mà hành động quyết đoán có thể mang lại.

Trong Hội nghị Thay đổi Khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2025, các quốc gia sẽ cần tái khẳng định các cam kết của mình và xây dựng các kế hoạch khí hậu nhằm đưa thế giới gần hơn với mục tiêu 1,5 độ C của Hiệp định Paris. Ảnh của Luis War.
1) Khẳng định lại mức 1,5 độ C và Ủy nhiệm một Lộ trình Toàn cầu về Tham vọng và Thực hiện
2) Thúc đẩy Hành động Ngành Ngắn Hạn để Đạt được Mục tiêu Toàn cầu 2030
3) Huy động các chiến lược dài hạn cho các chuyển đổi công bằng và kiên cường hướng tới phát thải ròng bằng không
4) Củng cố các sáng kiến liên chính phủ để tăng cường tác động
5) Deliver a Credible Finance Package to Back Ambitious Climate Goals