Ngày chuẩn bị đi lấy chồng cũng chỉ cách Tết Nguyên đán chừng 1 tháng, bà nội đã viết sẵn ra sổ đủ mọi điều kiêng kỵ ngày Tết căn dặn tôi để khi về nhà chồng đỡ bị bỡ ngỡ.
Những lời “các cụ dặn”
Theo như danh sách ở cuốn sổ bà nội viết ra thì phải kiêng không biết bao nhiêu điều. Trong số đó, điểm mặt một số điều kiêng kỵ mà người Việt Nam ta ai cũng biết. Đầu tiên, đó là chuyện kiêng quét nhà, hót rác đổ ra ngoài.
Thịt chó là một trong những thực phẩm kiêng ăn vào những ngày đầu năm mới để tránh điều kém may mắn.
Sở dĩ có chuyện kiêng này là do chẳng biết ở thời nào, có ông lái buôn người Trung Quốc được tặng cô hầu giỏi giang, tháo vát. Nhà ông giàu lên nhanh chóng. Có lần ngày Tết, ông giận đánh đòn cô hầu. Cô sợ chui vào đống rác. Thế là nhà ông ngày càng nghèo.
Chỉ vì cái cô hầu tên Như Nguyệt ấy mà bây giờ gần như 100% dân số Việt Nam không quét nhà, đổ rác ba ngày Tết. Nếu có quét nhà thì cũng chỉ quét gọn rác vào một góc nhà kẻo quét đi hết mọi tài lộc. Sau khi quét nhà phải cất hết chổi đi bởi nếu nhà nào mất chổi, nhà ấy năm đó sẽ bị trộm quét sạch của cải.
Nhà chồng ở quê nhưng cũng có “cán bộ” chuyên đi thu gom rác, từ những ngày 29, 30 Tết, ông trưởng thôn đã thông báo “Ngày mùng 3 mới bắt đầu đi thu rác. Các gia đình không được vứt rác ra ngoài đường làm mất vệ sinh và mỹ quan ba ngày Tết”. Thế là không kiêng cũng cứ phải kiêng bởi có ai gom ra đâu mà đổ.
Chuyện kiêng kỵ thứ hai cũng không kém phần quan trọng ấy là không được nói những từ không hay, thiếu sự may mắn, kiểu như “chết rồi” hay “tiêu rồi”. Miệng lúc nào cũng phải tươi cười, vợ chồng không được cãi cọ, giận dỗi với nhau.
Ca dao có câu “Mồng năm, mười bốn, hăm ba. Đi chơi cũng thiệt nữa là đi buôn”. Vì thế, phải kiêng xuất hành vào ngày mồng 5 bởi ngày mồng 5 tháng giêng Âm lịch là ngày nguyệt kỵ, người Việt thường tin rằng ngày này không thích hợp cho xuất hành.
Đặc biệt, bà nội dặn tôi rất kỹ kiêng nấu những món ăn có các loại thực phẩm chế biến từ thịt chó, cá mè, thịt vịt... vì nếu ăn những thứ này vào dịp đầu năm hay đầu tháng sẽ rất đen, kém may mắn. Bên cạnh đó, trong ngày này không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén…
Có kiêng có lành
Cái Tết bắt đầu cho một năm mới nên những điều kiêng kỵ đều là những điều cần phải tránh phạm phải trong những ngày Tết để cả năm được thuận buồm xuôi gió.
Tác dụng ngay là chuyện kiêng đổ rác, nhờ đó mà nhà cửa cũng như đường làng ngõ xóm sạch sẽ hẳn suốt mấy ngày Tết.
Rồi cái chuyện kiêng cữ lời ăn tiếng nói tôi thấy hiệu quả nhất. Mấy ngày Tết, vợ chồng tôi ít tranh luận hẳn. Đi đâu, vợ chồng cũng rủ nhau đi cho có đôi có cặp, nhường nhịn nhau nhiều hơn. Gia đình lúc nào cũng đầy ắp tiếng nói cười, thế nên ba ngày Tết thật vui.
Từ trong sâu thẳm người ta tin rằng Tết đến sẽ mang theo những may mắn, tài lộc cho mọi nhà. Nhà nào được nhiều tài lộc dịp Tết sẽ được may mắn trong cả năm. Nhà nào gặp điều xúi quẩy, không kiêng kỵ được trong mấy ngày Tết thì cả năm sẽ bị vận hạn đeo đẳng. Cũng bởi vậy mà việc kiêng kỵ trong những ngày Tết được hầu hết các gia đình Việt Nam đặt lên hàng đầu.
Cái Tết đã cận kề và tôi lại nhớ những điều kiêng kỵ mà bà nội căn dặn trước khi đi lấy chồng. Nhất định, Tết này tôi sẽ cùng gia đình sẽ kiêng những điều “các cụ dặn” để cả năm gia đình thật may mắn.