Xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây có hàng cây duối tương truyền là Ngô Quyền dùng để buộc voi, tính đến nay đã hơn ngàn tuổi. Hàng duối này xứng danh là nhóm cây di sản Việt Nam
Nguyễn Đình Hòe, VACNE
Hàng cây duối ngàn tuổi ở Đường Lâm, Sơn Tây, Hà Nội
Cách Trung tâm Hà Nội hơn khoảng 70 km về hướng Tây, làng Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội) nổi tiếng là mảnh đất hai Vua (Ngô Quyền và Phùng Hưng). Ngày 28/11/2005, Đường Lâm là làng cổ đầu tiên của Việt Nam được nhà nước trao bằng Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, vùng đất này hiện còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng và hiếm nơi nào có.
Rìa làng gần lăng Ngô Quyền có hàng 18 cây duối cổ thụ. Có cây chỉ có 1 gốc (đường kính gần 2m), có cây đã chia thành 4-5 thân, mỗi thân có đường kính 0,3-0,4m, cao khoảng 10m. Duối là loài cây thường được trồng làm hàng rào, lớn rất chậm, gỗ rất quánh, ít khi gặp những cây cao to như ở Đường Lâm. Theo các cụ già trong làng, hàng duối này trước đây Ngô Quyền (đầu thế kỷ X) dùng để buộc đàn voi chiến. Nếu khi đó đã có thể buộc được voi thì hàng duối này cũng đã to lớn và có thể khi đó cũng đã 300-400 năm tuổi rồi. Như vậy đến nay hàng duối này đã khoảng trên 1400 năm tuổi.
Hàng duối mọc dọc theo một con đường cổ dẫn xuống bến sông. Dòng sông này ngày nay đã thành ruộng lúa nhưng con đường thì vẫn còn. Được dân làng tôn thờ và bảo vệ, hàng duối ngày nay vẫn xanh tốt. Hàng duối này cần được đánh giá và lập hồ sơ để được tôn vinh cây di sản Việt nam./.