Vốn Đa dạng sinh học của phụ nữ Tà Ôi - A Lưới - TT Huế qua phân tích hoa văn trên Zèng (Thổ cẩm)
11/2/2017 8:15:00 PM
(VACNE) - Ở A Lưới Hầu hết phụ nữ Dân tộc Tà Ôi tại các xã Nhâm, Hồng Thái, A Ngo, A Roàng, A Đớt và một phần thị trấn A Lưới đều dệt zèng. Hoa văn động thực vật trên zèng Tà Ôi rất đa dạng, phản ảnh vốn Đa dạng sinh học của Hệ sinh thái mà phụ nữ tham gia nhiều nhất.
1. Về nguyên liệu sinh học
Có ít nhất 7 loại nguyên liệu sinh học dùng để dệt zèng
Nguyễn Đình Hòe, VACNE
Cùng với vải sợi, hạt cườm để xâu kết thành hoa văn cũng góp phần tạo nên giá trị của tấm zèng của người Tà Ôi. Vải zèng càng có nhiều hoa văn cườm, càng có giá trị cao. Xưa kia, người Tà Ôi thường dùng loại cườm lấy từ hạt cây a rạc, mọc rất nhiều trong rừng. Loại cây này có hạt như hạt tiêu, khi phơi khô thì rất cứng và có lỗ ở tâm, rất tiện lợi để xâu thành chuỗi trang trí trên zèng. Mỗi một tấm zèng với những hoa văn cườm được sắp xếp độc đáo hàm chứa bên trong nó trí thông minh, khả năng lao động miệt mài, kinh nghiệm được tích lũy bao đời của người phụ nữ Tà Ôi.
Màu sắc trên vải zèng của người Tà Ôi được lấy từ các loại cây, lá khác nhau như vỏ và lá cây ta-râm cho màu đen, củ cây a-rác cho màu vàng, màu đỏ lấy từ củ cây a-chất…v..v. Để sợi vải bền màu, trong quá trình chế thuốc nhuộm, người ta bỏ thêm vào đó một số phụ gia như vỏ ốc đá, bột sắn hoặc bột nếp khô.
Là nguyên liệu chính làm thành hoa văn trang trí trên mỗi một tấm zèng, hạt cườm chính là phương tiện chuyển tải, cách điệu, mô phỏng những loại hình động - thực vật có trong tự nhiên, những vật dụng dùng trong đời sống lao động sản xuất, sinh hoạt và chiến đấu v.v... Mỗi một tấm zèng với những hoa văn cườm được sắp xếp độc đáo hàm chứa bên trong nó trí thông minh, khả năng lao động miệt mài, kinh nghiệm được tích lũy bao đời của người phụ nữ Tà Ôi về vốn đa dạng sinh học nơi cua trú theo cách nhìn của phụ nữ Tà Ôi./.
Tài liệu
Hoàng Minh 3/7/2017 Công phu nghề dệt zèng của người Tà Ôi
http://vov4.vov.vn/TV/tim-hieu-dan-toc-viet-nam/cong-phu-nghe-det-zeng-cua-nguoi-ta-oi-c1201-146191.aspx
Lượt xem : 2010