Tham dự hội nghị có lãnh đạo Thường trực LHHVN, đại biểu đại diện cho các Hội ngành toàn quốc, các cơ quan truyền thông,  báo chí Trung ương và địa phương.

Theo lãnh đạo LHHVN, trong thời gian 10 tháng qua các Hội ngành toàn quốc đã triển khai nhiều hoạt động và đạt được những kết quả tích cực, nhiều Hội ngành toàn quốc quan tâm đến việc phát triển các chi hội và hội viên mới; thực hiện tốt nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết và tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức tham gia các hoạt động chuyên môn, nghề nghiệp.

Công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội được nhiều Hội hoạt động sôi nổi, bám sát tình hình kinh tế - xã hội của đất nước, được tham gia vào các Hội đồng tư vấn, phản biện, xét duyệt các công trình, dự án, chương trình, đề tài nghiên cứu các cấp và ý kiến của các chuyên gia của Hội luôn được đánh giá cao.

Bằng việc triển khai các hoạt động tư vấn phản biện của các Hội ngành đã góp phần hoàn thiện các chính sách, pháp luật, chủ trương đầu tư ở cả trung ương và địa phương, nâng cao năng lực cho các cán bộ của các Hội ngành, góp phần nâng cao vị thế và vai trò của hệ thống LHHVN.

Các Hội ngành toàn quốc đã tổ chức rất nhiều hội nghị, hội thảo, tập huấn phổ biến kiến thức cho người dân trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt ở vùng nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa về kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chăm sóc sức khỏe, bảo vệ tài nguyên và môi trường, cải thiện sinh kế, trợ giúp pháp lý và bình đẳng giới...

Ngoài ra, các Hội ngành đã tổ chức nhiều hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm về công tác quản lý, công tác chuyên môn, các hoạt động này đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cộng đồng và góp phần nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu thông tin của cán bộ, trí thức KH&CN và người dân. Đã có 53 trí thức các Hội ngành toàn quốc được tôn vinh là Trí thức KH&CN tiêu biểu năm 2017...

Tuy nhiên, thực tế nhiều Hội ngành còn nhiều khó khăn như trụ sở, thiết bị và điều kiện làm việc, kinh phí hoạt động hạn hẹp. Đa số cán bộ của các Hội ngành có tuổi đời cao, thiếu cán bộ trẻ có đủ năng lực và tâm huyết trong công việc, quá trình xây dựng kế hoạch và triển khai các nhiệm vụ chuyên môn gặp nhiều khó khăn. Công tác quản lý tổ chức chưa chặt chẽ, chưa xây dựng được tầm nhìn và chiến lược phát triển; thiếu quy chế, quy định nội bộ; các hình thức tập hợp trí thức còn đơn điệu, chưa hấp dẫn, đặc biệt đối với trí thức trẻ trong các trường đại học, viện nghiên cứu. Công tác nắm bắt diễn biến tư tưởng của đội ngũ trí thức chưa được quan tâm đúng mức. LHHVN chưa tổ chức được nhiều diễn đàn phù hợp để trí thức có thể bày tỏ quan điểm và phát biểu ý kiến đóng góp vào những vấn đề phát triển đất nước...

Phát biểu tại hội nghị, các đại biểu chia sẻ: Tư duy phản biện là một quá trình gồm phân tích và đánh giá một thông tin đã có theo các cách nhìn khác về vấn đề đang xem xét nhằm làm sáng tỏ và khẳng định lại tính chính xác và đa diện của vấn đề. Tư duy phản biện không chỉ đơn thuần là sự tiếp nhận và duy trì thông tin thụ động. Đó là quá trình tư duy tìm lập luận phản bác lại kết quả của một quá trình tư duy khác để xác định lại tính chính xác và đa diện của thông tin. Tư duy phản biện có thể phân biệt, nhưng không thể tách rời khỏi cảm quan. Vì vậy, cần phải có một số kỹ năng như: Làm rõ nội hàm bề nổi của ý tưởng hay thông tin; Phát hiện các nghịch lý trong một ý tưởng; Tìm ra các chiều ngầm, các giá trị ngầm, các quyền lực ngầm trong một ý tưởng; Tìm ra các mối liên hệ với ý tưởng nằm trong môi trường giao dịch của ý tưởng; Tìm ra các nhiễu lọan tất định hàm chứa mơ hồ trong một ý tưởng; Tìm ra phương án thay thế hay tình tiết bổ sung để hoàn thiện hơn cho một ý tưởng; Dự kiến các xung đột khi một ý tưởng được thực hiện và dự liệu giải pháp quản trị…

Lãnh đạo các Hội ngành, các nhà khoa học cần chủ động tích cực, không lảng tránh, tham gia có hiệu quả nhiều hơn nữa cho hoạt động tư vấn phản biện. Cần có một kế hoạch chủ động theo dõi, nắm bắt các vấn đề khoa học nảy sinh liên quan đến chuyên ngành khoa học mà Hội mình có trách nhiệm trước xã hội. Khi có các nội dung phát sinh, chủ động phân công các nhà khoa học theo dõi, chỉ đạo giải quyết. Từ vị trí tầm quan trọng của hoạt động  tư vấn phản biện, nên chăng các Hội cần nắm chắc trong tay mình các nhà khoa học, các chuyên gia giỏi trên các lĩnh vực thuộc ngành nghề Hội mình quan tâm giải quyết. Bởi vậy, các Hội nên tổ chức xây dựng ngân hàng chuyên giacủa Hội mình và có kế hoạch chủ động sử dụng khi  điều kiện nảy sinh.

Cũng tại hội nghị, các đại biểu cho rằng làm tư vấn phản biện nên phối hợp tốt, cùng “đồng hành” với các tổ chức khác ngoài Hội mình để tổ chức hoạt động, phát huy các hoạt động Tư vấn phản biện của các chuyên gia độc lập, các Hội thành viên trên các lĩnh vực, coi đây là hoạt động tư vấn phản biện chính, quan trọng, có hiệu quả của Hội mình….

Các đại biểu tham dự hội nghị

Kết thúc hội nghị Chủ tịch LHHVN Đặng Vũ Minh ghi nhận những ý kiến đóng góp quý báu của các đại diện Hội ngành toàn quốc tham dự hội nghị. Đồng thời Chủ tịch đã thay mặt Đoàn Chủ tịch nêu nên một số định hướng nhằm nâng cao năng lực hoạt động của các Hội ngành toàn quốc trong thời gian tới như: việc đổi mới tổ chức, phương thức hoạt động đảm bảo sự đan xen các thế hệ cán bộ hội và hội viên; có kế hoạch cụ thể để nâng tỷ lệ hội viên là cán bộ trẻ đang làm việc trong các viện nghiên cứu, trường đại học, góp phần tạo thêm động lực và sức sáng tạo, đáp ứng yêu cầu cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; Hội ngành cần phải mở rộng đối tượng hợp tác trong nước và quốc tế; chú trọng mối quan hệ liên kết giữa Hội ngành toàn quốc với các bộ, ngành và địa phương, đặc biệt với các doanh nghiệp để tăng nguồn lực hoạt động. Vì thế các Hội ngành nên chủ động, tích cực bám sát, đồng hành với cơ quan chủ trì soạn thảo cũng như cơ quan có thẩm quyền ban hành. Cần xác định một số lĩnh vực, chính sách trọng tâm và tổ chức thực hiện tư vấn, phản biện bài bản để có đóng góp thiết thực, có trọng lượng, làm tăng uy tín, tín nhiệm của các Hội ngành toàn quốc; nâng cao tính xây dựng, hợp tác với cơ quan chủ trì soạn thảo, hình thành phương pháp luận và văn hóa tư vấn, phản biện để góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn, phản biện; Xây dựng cơ sở dữ liệu về các Hội ngành toàn quốc; thiết lập cơ chế để tăng cường các hoạt động giao lưu, giao ban của nhóm các Hội ngành toàn quốc trong cùng lĩnh vực; hình thành thí điểm một số hội đồng tư vấn trực thuộc Đoàn Chủ tịch; kiến nghị, đề xuất với Nhà nước có lộ trình chuyển giao một số dịch vụ công cho các tổ chức xã hội - nghề nghiệp, hỗ trợ và tạo điều kiện về cơ chế, chính sách, tài chính ban đầu để các hội tham gia thực hiện hiệu quả chủ trương xã hội hóa của Đảng và Nhà nước trong một số lĩnh vực hoạt động, đặc biệt là các dịch vụ công về đào tạo, cấp chứng chỉ hành nghề.