Ngày bé, mỗi khi trời mưa rào tháo trận, không chịu ở trong nhà, lũ trẻ chúng tôi thường ùa ra vườn bắt cá rô. Nào rọ đeo bên mình, nào vợt, nào dao. Lũ cá rô thấy nước về là khoan khoái rủ nhau "vượt vũ môn”. Mưa mùa hạ nặng hạt, kéo dài, làm cho đồng ruộng, bờ mương, bờ cỏ tràn trề nước. Hơn một giờ đồng hồ trời mưa, lũ cá rô cả to cả bé, đội nước rạch lên những thảm cỏ cạnh con mương, rạch lên vườn nhà theo đường nước mưa chảy. Lũ trẻ đã thú, lũ cá còn vui hơn khi vượt cạn. Con nào con nấy, người vàng ươm, có thêm một chấm đen đằng đuôi để khẳng định "thương hiệu” rô đồng, vây trên sống lưng và ngạnh hai bên căng lên nhọn hoắt như lưỡi cưa. Hình như chúng vừa tự vệ, vừa để lấy đà ngược dòng. Cả lũ thấy thế, reo hò ầm ĩ, đứa lấy vợt, đứa lấy dao, đứa dùng tay vồ những chú rô đồng đang hung hăng. Cầm lên tay rồi vẫn thấy chúng ngoe nguẩy, vùng vẫy, vẩy bám vào lòng bàn tay ram ráp, có đứa còn bị hàng răng cưa đâm chảy máu.

 

Đấy là trời mưa, còn khi trời nắng, những trưa hè rủ nhau trốn giấc trưa, lũ chúng tôi đi săn rô đồng dưới con mương đầu nhà. Biết trời nắng, bọn rô rủ nhau tung tăng "hóng mát” dưới những lùm cây mua, chúng tôi chuẩn bị cần câu nhỏ tí và cả lưỡi câu cũng nhỏ để dụ bắt bọn rô đồng. Tìm lật những luống đất bắt giun nhỏ làm mồi câu. Chỉ cần thả cần câu quá mặt nước một chút, đàn cá rô háu mồi đã kéo nhau lại đông không kể xiết. Những con to khôn hơn nên đề phòng, chúng chạm vào lưỡi câu rồi lại buông ra còn bọn rô bé háu ăn lao vào chiến luôn. Thế là mắc bẫy câu. Được con nào, chúng tôi xâu vào dây cỏ, chẳng mấy chốc đã được một xâu cá toàn rô đồng vàng ươm, treo lủng lẳng trên đầu cây vác về.

 

Những chú rô ron béo vàng ươm trên tay được mẹ chế biến cho những món ăn quê đậm đà dư vị. Ca rô rán giòn, hái thêm húng láng, rau mùi tàu, kinh giới để ăn kèm. Mẹ còn kho cá rô với khế, món ăn chỉ có ở nhà quê. Khế và cá rô hòa quyện nhau vừa thơm vừa bùi, ăn vào tốn cơm phải biết. Trưa hè nóng bức, mẹ nấu cá rô với chuối xanh ăn ngon không kém. Chan canh vào bát cơm trắng ngần, tràn đầy hương vị quê, cắn quả cà pháo giòn tan như xua đi bao giọt mồ hôi, như lùa vào miệng tất cả sự thảo thơm và ngọt bùi của ẩm thực đồng quê.Nguyễn