Dư âm vang dội từ Ngô Nội (Bắc Ninh) sau lễ Vinh danh Cây di sản Việt Nam
12/19/2011 7:54:00 PM
Lễ vinh danh cây Thị cổ thụ 500 năm tuổi ở Đình làng Ngô Nội, xã Trung Nghĩa - Yên Phong (Bắc Ninh) được VACNE công nhận là Cây di sản Việt Nam đã khép lại, nhưng dư âm của nó vẫn còn vang mãi trong lòng người dân địa phương.
Bà con rất vui mừng khi thấy cây Thị cổ thụ của quê mình được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (VACNE) công nhận là Cây Di sản Việt Nam và càng bất ngờ hơn khi biết sự kiện này được nhiều tờ báo, đài phát thanh và kênh truyền hình đăng tải, để đồng bào cả nước, cũng như bạn bè quốc tế biết đến làng Ngô Nội.
Ông Nguyễn Như Hải, Chủ tịch Hội người cao tuổi, kiêm trưởng Ban quản lý di tích lịch sử văn hoá làng Ngô Nội bộc bạch một cách rất tự hào: Khi thấy đài báo của Trung ương và địa phương đưa tin rầm rộ về sự kiện này, tôi đã cho thu thập và thông báo lại, mọi người đều rất phấn khởi. Không tự hào và vui mừng sao được, bởi đã lâu đia phương chưa có hoạt động nào, được cộng đồng hưởng ứng mạnh mẽ như sự kiện này.
Trước đây, nhiều người dân trong vùng cũng không biết đến cây Thị này, bởi nó đứng khuất sau góc Đình. Mãi tới những năm gần đây, khi ngôi đình được xếp hạng Di tích Lịch sử văn hóa Quốc gia, được trùng tu lại và khi phá dỡ những bức tường, tất cả người dân mới được tiếp cận và chiêm ngưỡng cây Thị già - một báu vật mà trời đất đã ban tặng cho con người vùng đất này. Lúc ấy, người ta mới đo và biết được cây Thị có chu vi 6 mét, cao gần 25 mét. Nhưng cũng không ai biết cây này có từ bao giờ. Họ chỉ đoán rằng: cây được trồng vào thời điểm xây dựng đình (khoảng thế kỷ XIV- XV). Bởi trong số 53 đạo sắc phong của các triều đại phong kiến ngày xưa còn lưu lại trong ngôi đình, có một sắc phong vào năm 1555 của triều đình nhà Mạc. Vì thế, có thể khẳng định: cây Thị này đã trường tồn gần 5 thế kỷ.
Cụ Nguyễn Thị Năm, người cao niên nhất trong làng chia sẻ: “Từ ngày tóc còn để chỏm, chơi quanh gốc Thị, tôi vẫn thấy cây to như thế này. Năm nào cây Thị cũng cho quả đều, thơm nức một góc làng. Tôi vẫn dặn con cháu trong dòng tộc, đây là cây quý, là báu vật của làng. Các cụ đã trồng, đã chăm nom hàng mấy trăm năm thì bây giờ con cháu phải trông nom thật chu đáo ”.
Trải qua nhiều biến cố, thăng trầm của lịch sử, cây Thị đã bị biến dạng tương đối nhiều như cành gãy, cụt ngọn, mục thân nhưng cho tới nay cây vẫn sừng sững, xanh tốt.Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, cây thị cổ thụ còn là nơi làm chòi quan sát, chòi chỉ huy dân quân du kích đánh giặc. Những ngày đầu Cách mạng, gốc cây này được cán bộ Việt Minh chọn là nơi hội họp bí mật và Đình làng Ngô Nội làm kho lương thực nuôi quân.
Ông Nguyễn Đức Thục, Ủy viên BCH Hội người cao tuổi cho biết thêm: từ lâu, các cấp Chính quyền và nhân dân địa phương đã có ý thức bảo vệ, nên dù đã trải qua hàng trăm năm dãi dầu mưa nắng và nhiều lần “mưa bom bão đạn” nhưng cây Thị vẫn trường tồn, phát triển. Điển hình là năm 1964, do chơi đùa đốt rơm rạ, bọn trẻ để tàn lửa bén vào lõi mục của cây, làm cho thân cây Thị cháy âm ỉ. Mấy ngày huy động sức người dập lửa không xong, chính quyền địa phương phải gọi xe cứu hoả giúp sức mới được. Rất lạ lùng là sau đó cây thị cổ lại phát triển xanh tốt hơn, đứng uy nghi đến tận bây giờ. Dù đã nhiều lần trùng tu, sửa chữa, nhưng các đồ thờ cúng, tế trong đình, cũng như cây Thị cổ vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.
Khi nhận được thông tin Hội Bảo vệ tài nguyên và môi trường Việt Nam công nhận cây thị cổ thụ thôn Ngô Nội là Cây di sản Việt Nam và Ban quản lý di tích đình làng chuẩn bị Lễ nhận bằng, cả thôn, cả xã đều phấn khởi. Họ đón sự kiện này không chỉ như một hoạt động bảo vệ môi trường thông thường, mà cả làng, cả xã đều coi sự kiện Vinh danh cây Di sản là lễ hội, là niềm tự hào của quê hương.
Chả thế mà trước đó cả tuần, tất cả các đường làng ngõ xóm đều được chỉnh trang tu sửa, dọn dẹp vệ sinh. Một điều khá bất ngờ là: ao bèo Lục bình rộng lớn ken dày ở đầu làng chưa bao giờ được dọn, cũng đã phong quang nhờ sự chung tay góp sức của cộng đồng.
Buổi lễ công nhận cây Thị cổ thụ thôn Ngô Nội là Cây di sản Việt Nam diễn ra đầm ấm, giản dị, với những bài hát điệu múa mộc mạc chân quê, nhưng hội tụ rất nhiều thành phần: từ trí thức, tướng lĩnh, thương gia, già trẻ gái trai…đến con gái lấy chồng xa cũng về. Thật khó lý giải khi thấy cả vạn người, cả cộng đồng cùng tự nguyện góp sức tham gia để bảo vệ một cây thị già cổ thụ.
Phải chăng, những người dân ở đây cũng đã từng chiêm nghiệm và đã ngộ ra một điều rất đơn giản và sâu sắc, như tác giả nào đó ở vùng Kinh Bắc đã viết “Cây là linh khí quốc gia/ Còn cây còn cả sơn hà niềm tin”/…
Văn phòng VACNE
Lượt xem : 2263