Hà Nội phải có bản sắc riêng
Đây là hội nghị xin ý kiến các nhà khoa học về “Chiến lược phát triển KINH TẾ-XH Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050” (gọi tắt là Chiến lược) và “Quy hoạch tổng thể phát triển KINH TẾ-XH TP Hà Nội đến năm 2020, tầm nhìn 2030” (gọi tắt là Quy hoạch) do Thường trực HĐND TP tổ chức, dưới sự chủ trì của Chủ tịch HĐND TP Ngô Thị Doãn Thanh. Hai văn kiện này do Sở KH-ĐT TP phối hợp với Viện Chiến lược Bộ KH-ĐT thực hiện. Gần 30 nhà khoa học, nhà văn hóa và các chuyên gia quản lý các ngành nghề đã tới dự.

Định vị Hà Nội là nội dung nổi bật được các nhà khoa học đề cập. Hầu hết các ý kiến chưa hài lòng về cách thức định vị của cả Chiến lược và Quy hoạch. PGS-TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đặt vấn đề, TP cần phải được thể hiện có tầm văn hóa trong định hướng, phải có bản sắc riêng, trong khi dự thảo Chiến lược và Quy hoạch chưa có được điều này, thậm chí chưa có điểm nhấn.

GS-TSKH Nguyễn Mại, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP nhận định, “Hà Nội vừa mở rộng” và “khủng hoảng kinh tế, cần cơ cấu lại nền kinh tế” là hai vấn đề thời sự tác động mạnh vào Chiến lược và Quy hoạch, nên cần có một chương riêng đánh giá về hai vấn đề này. GS-TS Nguyễn Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Viện Khoa học Xã hội Việt Nam phân tích: “Phần trên Chiến lược không hề nói xuất phát từ quan điểm phát triển Thủ đô như thế nào, nhưng phần dưới lại “dám” nhận xét là “mô hình phát triển Thủ đô dựa vào bên ngoài”. Nếu không làm rõ được định hướng thì Chiến lược sẽ không khả thi”. Cũng bàn về định vị, ông cho rằng, phải đánh giá cho rõ liệu nhiệm vụ phát triển kinh tế đối với Hà Nội có quan trọng như đối với TP Hồ Chí Minh, nhiệm vụ nào là trọng tâm của Thủ đô. Theo GS-TS Nguyễn Xuân Thắng, Chiến lược và Quy hoạch cũng chưa làm được việc quan trọng là dự báo sự thay đổi của quốc gia và quốc tế sẽ tác động như thế nào đối với Hà Nội. Đó là chưa kể một phát hiện “rất lạ” của ông về hai văn kiện này: Tầm nhìn trong Chiến lược lại rõ hơn Quy hoạch, trong khi thực tế cần ngược lại. TS Trần Đình Thiên rất đồng tình với GS-TS Trần Đình Thắng và nhấn mạnh: “Phải rất lãng mạn chứ chỉ đo đếm không thì không thể ra được định hướng tương lai cho Hà Nội”. Các nhà khoa học cho rằng phải kết hợp nhuần nhuyễn giữa định tính và định lượng khi xây dựng hai văn kiện quan trọng này.

Không thể… “lơ mơ” với dự báo dân cư
PGS-TS Phạm Sĩ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam đánh giá thấp phần dự báo về dân cư. Theo ông, cần làm rõ sự gia tăng dân số cả cơ học và tự nhiên ở khu vực thành thị và nông thôn Hà Nội. Ông nhận định, có 4 nguồn lực cho phát triển gồm con người, đất đai, vốn và công nghệ, nhưng cả 4 được đề cập chưa thấu đáo, đầy đủ trong Chiến lược và Quy hoạch, thậm chí nguồn lực về đất và con người vẫn còn “lơ mơ”.